Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Qupperneq 74

Uppeldi og menntun - 01.01.1998, Qupperneq 74
ANIMUS OG SKUGGI HELGU KARLSDÓTTUR innsæi, sem eru mest einkennandi fyrir viðkomandi einstakling (Jung 1966:297). Því sterkari og stífari sem hin félagslega gríma mannsins er og því meira sem hann samsamar sig henni því fremur afneitar hann öðrum mikilvægum þáttum persónu- leikans. Þessir þættir eru bældir í dulvitundinni og mynda skuggann. Skuggi Helgu - tíkin Gullintanna Dulvitund mannsins býr yfir skuggahliðum sem einstaklingurinn verður að horfast í augu við á leið sinni til þroska. En að slíkum átökum loknum getur skugginn orð- ið meðvitaður hluti sjálfsins og ljáð eiganda sínum ómetanlegt innsæi. Slíkur skuggi Helgu karlsdóttur birtist sem tíkin Gullintanna, en skugginn er ævinlega af sama kyni og sá sem ber hann. í skugganum eru fólgnir þættir sem mynda á einhvern hátt mótvægi við sjálfsvitundina. Þar sem skugginn er dulvitaður er hann frum- stæðari og ómótaðri en þeir þættir sálarlífsins sem náð hafa upp í vitundina. Einnig er að finna í skugganum hliðar sem maðurinn hefur bælt af því hann blygðast sín fyrir þær; óviðurkvæmilegar óskir og geðshræringar sem eru ósamrýmanlegar félagslegum viðmiðum og félagslegu grímunni. Eins og bandaríski greiningarsálfræðingurinn June Singer bendir á er skugginn hins vegar nauðsynlegur þáttur í manninum því án hans væri maðurinn holur (1995:165). Þess ber að geta að skugginn býr venjulega einnig yfir kostum, sem eru sjálfsvitundinni nauðsynlegir, en þeir birtast þannig að erfitt reynist að aðlaga þá vitundinni. Eigi það að takast er nauðsynlegt að einstaklingurinn kalli fram í sjálfsvitund sína lítillæti og enn fremur víðsýni (von Franz 1990b:170-171, 175). Því bældari sem skugginn er því neikvæðari og hættulegri verður hann. Helga er hins vegar í afar opnu og góðu sambandi við þennan hluta dulvitundar sinnar enda reynist tíkin henni hinn besti ráðgjafi. Eftir að foreldrarnir eru báðir fallnir frá, eða með öðrum orðum eftir að Helga þarf í æ ríkari mæli að fara að treysta á sjálfa sig, verður Gullintanna henni „ómetanlegur félagi" eins og segir í ævintýrinu. Þegar á reynir gerir Gullintanna Helgu viðvart með því að gelta og Helga leggur eyrun við, tekur mark á tíkinni og spyr: „Afhverju ertu aðgelta, Gullintanna mín?" Gullintanna svarar að bragði: „Gýgur er kominn aðgarði." Ekki er tilviljun að hundur er valinn til þess að gegna hlutverki skugga sem stendur tiltölulega nálægt vitundinni og á greiðan aðgang að sjálfsvitundinni. Hundur er sú skepna sem mest hefur hænst að manninum og hefur reynst honum hinn tryggasti þjónn. Hundur stendur vörð um húsbónda sinn og í grískri goðafræði er varðar- starf þríhöfða hundsins Kerberosar tengt undirheimum þar sem hann stendur vörð um landamæri þessa heims og annars. Einnig er hundur tákngervingur fyrir guð- inn Hermes sem í grískri goðafræði fylgir hinum dánu til undirheima. Hermes naut leiðsagnar hundsins Síríusar sem var „hin alltsjáandi árvekni" (Cooper 1993:50, 92). Tíkin Gullintanna stendur vörð um Helgu og vísar henni leið um undirheima sálarlífsins, dulvitundina, í átökum við þau öfl sálarinnar sem liggja enn dýpra en skugginn. Þessi öfl eru animus sem birtist í hinum frumstæðu risum en vikið verður nánar að þeim síðar. 72
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.