Tímarit lögfræðinga - 01.12.1983, Síða 50

3. VAN DROOGENBROECK.
Dómur 24. júní 1982. Aðildarríki: Belgía. Málinu var vísað til dóm-
stólsins 18. desember 1980 af mannréttindanefndinni og 5. janúar 1981
af ríkisstjórn Belgíu. Dómur var uppkveðinn af mannréttindadóm-
stólnum fullskipuðum.
Málið kom upp vegna þess að beitt var VII. kafla belgískra laga frá
1. júlí 1964 um félagslega vernd. Þar segir, að fangar, sem látnir hafa
verið lausir en fremja brot að nýju og vanabrotamenn geti orðið að
sæta gæslu eftir ákvörðun ráðherra.
I. 5. gr. 1. mgr. mannréttindasáttmálans.
1. Frelsissvipting eftir dóm.
a) 1 5. gr. 1 mgr. mannréttindasáttmálans segir m.a.: „Engan mann
skal svipta frelsi nema þegar um er að ræða eftirfarandi tilvik, enda
skal þá gæta þeirrar aðferðar, sem mælt er í lögum: — a. löglegt varð-
hald (enski textinn: detention) manns, sem dæmdur hefur verið sek-
ur af þar til bærum dómstóli“.
Van Droogenbroeck hafði verið „dæmdur .... sekur af . . dómstóli“,
þ.e. lýstur sekur og gert að sæta frelsissviptingu.
b) Til að fá staðist eftir 5. gr. 1. mgr. mannréttindasáttmálans varð
frelsissvipting kæranda að vera afleiðing dómsins yfir honum. Talið var,
að nægilegt samband væri þarna á milli. Dómurinn heimilaði á sínum
tíma frelsissviptingu en fyrirskipaði hana ekki. Dómsmálaráðherran-
um eru veittar heimildir til mats innan marka, sem bæði lögin og dóm-
urinn setja. Lögin frá 1964 hafa þann tilgang að vernda samfélagið,
en einnig að endurhæfa viðkomandi menn. Er þá skylt að taka tillit til
breytilegra aðstæðna. Ef ráðherra tekur ekki mið af lögunum og
dómnum er frelsissvipting eftir ákvörðun hans ekki afleiðing dómsins,
en þetta á ekki við í máli kæranda. Mannréttindasáttmálinn gerir kleift,
að nokkurt svigrúm sé veitt með dómi, og hann leggur ekki þá skyldu
á aðildarríkin að þau feli dómstólum hið almenna eftirlit með fram-
kvæmd refsidóma.
2. Gæsluvist sú, sem var kærð, var „lögleg“ og gætt var „þeirrar
aðferðar, sem mælt er í lögum“.
Niðurstaða: Ekki brot.
II. 5. gr. 4. mgr. sáttmálans.
Hér segir: „Hverjum þeim manni, sem sviptur er frelsi með hand-
töku eða varðhaldi, skal rétt að gera ráðstafanir til, að lögmæti frels-
252