Tímarit lögfræðinga - 01.12.1997, Síða 46

þoli er rúmliggjandi. í Danmörku finnast vísbendingar þar sem tjónþoli er talinn
rúmliggjandi þegar hann liggur á sjúkrastofnun37 og ef kjálkar eru víraðir
saman eftir kjálkabrot.38 Til álita kemur að telja tjónþola rúmliggjandi ef hann
er utan sjúkrastofnunar t.d. heima hjá sér að mestu við rúmið vegna meðferðar
í stóru gipsi eða annarrar meðferðar sem jafngildir meðferð á spítala. Einangrun
í sóttkví gæti jafngilt dvöl á spítalastofnun og þar með rúmlegu.39
Af framansögðu er ljóst að þörf er á nánari lýsingu á því að vera rúm-
liggjandi. Ýmsar spumingar vakna við það. Þarf rúmlegan að vera alger eða hve
stíf þarf hún að vera? Á tjónþoli á spítala, sem er á ferli mest allan daginn, að
teljast rúmliggjandi? Þessar spurningar ættu að nægja til að sýna að vandasamt
er að skilgreina hugtakið rúmliggjandi nákvæmlega. Eðlilegt er að ganga út frá
því að löggjafinn hafi viljað gera greinarmun á umfangi þjáninga í tveimur
þrepum, þar sem annað jafngilti rúmlegu, hitt fótaferð. Samkvæmt því mætti
skilgreina rúmlegu eða jafngildi hennar nánar á eftirfarandi hátt:
1. Tjónþoli dvelur á sjúkrastofnun til rannsókna eða meðferðar.
2. Tjónþoli dvelur í heimahúsi og er að verulegu leyti rúmliggjandi vegna
vandasamrar meðferðar er jafngildir sjúkrahúslegu.
3. Tjónþoli er veralega hreyfihamlaður og ferðast um í hjólastól.
4. Tjónþoli hefur skert ferðafrelsi vegna einangrunar í sóttkví á spítala eða
heimahúsi.
Mælt er með að túlka ofangreind skilyrði fremur þröngt, sérlega í ljósi þess
að upphafsskilgreiningin er óljós og mörkin verða því óljósari sem þau er
víðari. Ýmis almenn heilsufarsvandamál jafngilda ekki rúmlegu, svo sem að
vera við rúm vegna þess að tjónþoli hefur verki, er þreyttur, kraftlaus eða hræð-
ist fótavist.
Það er hlutverk matslæknis að ákvarða heildarlengd þjáningatíma, hve
langan tíma tjónþoli var rúmliggjandi og hve langan tíma hann hafði fótaferð.
Það er hins vegar ekki í verkahring læknis að ákveða upphæðir þjáningabóta.40
3.4 Mat á þjáningatímabili
Grundvöllur að þjáningabótum tjónþola er líkamstjón og afleiðingar þess.
37 Kruse, Anders Vinding og M0ller, Jens: Erstatningsansvarsloven med kommentarer.
Kaupmannahöfn 1993, bls. 78.
Mpller, Jens: Erstatningsansvarsloven med kommentarer. Kaupmannahöfn 1996, bls. 81, þar
sem bent er á Bætænkning nr. 976.133 og U 1973.877. 0.
38 Sjá nmgr. 58.
39 í nýlegum dómi í máli E-1133/1996, sem upp var kveðinn í Héraðsdóm Reykjavíkur, var
tjónþoli í takmarkaðri einangrun. Einangrunin var líklega ekki talin nógu ströng til að teljast
jafngilda rúmlegu.
40 Við ákvörðun bótafjárhæða er höfð hliðsjón af eftirfarandi atriðum: Nemi bætur meira en
200.000 kr. er heimilt að víkja frá fjárhæðum þeim sem greinir í 1. málsl. 1. mgr. 3. gr. Heimildin
leyfir einungis að lækka þjáningabætur fyrir hvem dag ef veikindatímabil er langt. (Fmmvarp til
270