Tímarit lögfræðinga - 01.12.1997, Blaðsíða 71

skatta sem hann nær til. í 3. grein er að finna ýmsar almennar skilgreiningar, t.d.
á hugtökunum samningsrrki, flutningar á alþjóðaleiðum og bær stjómvöld, en í
4. grein er hugtakið heimilisfesti skilgreint og í 5. grein hugtakið föst atvinnu-
stöð.
I 6.-22. grein er fjallað um meðferð ýmissa tegunda tekna og hvernig
skattlagningarrétti er skipt milli samningsríkja. Hér má til dæmis nefna tekjur
af atvinnurekstri (7. gr.), ágóðahlutum (10. gr.) og launuðu starfi (15. gr.). í 23.
grein er fjallað um eignir og í 24. grein um tekjur og eignir dánarbúa.
I 25. grein er að finna ákvæði um aðferðir samningsríkjanna til þess að
komast hjá tvísköttun. Undanþágureglan (Exemption method) er aðalreglan
sem Island notar en öll hin ríkin nota frádráttarregluna (Credit method) sem
aðalreglu.
I 26. grein eru almennar skattlagningarreglur, í 27. grein er að finna bann við
mismunun (Non-discrimination). I 28. grein em ákvæði um framkvæmd
gagnkvæms samkomulags sem bær stjórnvöld geta komist að um lausn
ágreiningsmála, en í 29. og 30. grein er fjallað um sendierindreka og ræðis-
erindreka og möguleika á landfræðilegri rýmkun samningsins.
I lokagreinum samningsins er fjallað um gildistöku hans (31. gr.) og uppsögn
(32. gr.). Samningurinn er gerður á dönsku, færeysku, finnsku, íslensku, norsku
og tveimur textum á sænsku, öðrum fyrir Svíþjóð og hinum fyrir Finnland. Allir
textarnir eru jafngildir.
Samhliða samningnum var undirrituð bókun (protokol) í IX liðum sem telst
óaðskiljanlegur hluti af samningnum. Flest ákvæði í sjálfum samningnum gilda
um öll ríkin en í bókuninni er að finna ákvæði sem gilda einungis um eitt ríki
eða hluta ríkjanna, t.d. bókun IV við 13. grein sem á einungis við um brott-
flutningsskatt á hlutafé í Danmörku, auk þess sem þar er að finna túlkunar- eða
skilgreiningarákvæði, t.d. í bókun V við 15. grein þar sem nánar er ákvarðað
hvenær launþegi telst leigður út, sbr. d lið 2. mgr. 15. greinar samningsins. Það
er því nauðsynlegt að líta til samningsákvæða í bókun við túlkun og fram-
kvæmd Norðurlandasamnings um tvísköttun.
Samningurinn byggir í öllum aðalatriðum á OECD-fyrirmyndinni frá 1992
með síðari breytingum. Efnisleg frávik er m.a. að finna í reglunum um fasta
atvinnustöð (5. grein), reglunum um skattlagningu ágóðahluta (10. grein), vaxta
(11. grein), söluhagnaðar (13. grein), og reglunum um sjálfstæða starfsemi (14.
grein), launað starf (15. grein) og eftirlaun (18. grein). Frávikunum verður
nánar lýst hér á eftir þegar fjallað er um einstakar greinar samningsins. Þá er að
finna í samningnum ákvæði sem ekki eru í OECD-fyrirmyndinni, t.d. um
starfsemi í sambandi við undirbúningskönnun, rannsókn eða hagnýtingu kol-
vetnislinda (21. grein), um dánarbú (24. grein), og um almennar skattlagn-
ingarreglur (26. grein).
Til þess að unnt sé að framkvæma og túlka samninginn frá degi til dags er
nauðsynlegt að hafa ákvæði sem mæla fyrir um það hver fer með framkvæmd
hans og túlkun, þ.e. hvert er bært stjómvald samkvæmt samningnum. I j lið 1.
295