Tímarit lögfræðinga - 01.12.1997, Blaðsíða 75

eru þýðingarmikið lögskýringargagn um tilgang tvísköttunarsamninga. Að því
leyti sem Norðurlandasamningurinn um tvísköttun er byggður á OECD-
fyrirmyndinni verður að telja að athugasemdir fyrirmyndarinnar hafi verulegt
leiðbeiningargildi um túlkun og framkvæmd Norðurlandasamningsins enda
þótt þær verði ekki taldar bindandi fyrir dómstólana á Norðurlöndum. Sam-
kvæmt kenningum í skattarétti og hjá dómstólum einstakra landa er það viður-
kennt að dómar í öðrum löndum geti haft þýðingu við túlkun tvísköttunar-
samninga.
I 2. mgr. 3. greinar er að finna almenna túlkunarreglu sem segir til um það
hvemig á að túlka þau hugtök sem ekki eru sérstaklega skilgreind í samn-
ingnum eða þar sem ekki er sérstaklega vísað til landsréttar varðandi túlkun.
Orðrétt hljóðar greinin svo:
A þeim tíma sem samningsríki beitir ákvæðum samningsins skal, nema annað leiði
af samhenginu, sérhvert hugtak sem ekki er skilgreint í samningnum hafa þá
merkingu sem hugtakið hefur samkvæmt lögum hlutaðeigandi ríkis á þeim tíma að
því er varðar þá skatta sem samningurinn tekur til og skal sú merking er hugtakið
hefur samkvæmt gildandi skattalöggjöf í hlutaðeigandi ríki ganga framar þeirri
merkingu er kann að finnast í öðrum lögum þess ríkis.
Samkvæmt samningnum frá 1989 leikur vafi á um hvaða lögjöf í gildandi
landsrétti hlutaðeigandi ríkis sé átt við; löggjöfina sem gilti á þeim tíma sem
samningurinn var undirritaður (statisk túlkun) eða gildandi löggjöf á þeim tíma
sem samningurinn er túlkaður (dynamisk túlkun)? Spumingunni, sem hefur
verið tíðrædd í alþjóðlegum skattaréttarfræðum, er svarað í nýja samningnum,
sem að fyrirmynd OECD-fyrirmyndarinnar, eins og henni var breytt 1995,
mælir fyrir um að fylgja skuli síðamefndri túlkunaraðferð nema samhengið
leiði til annars. Þá er einnig í nýja samningnum kveðið á um forgang
skattaákvæða umfram önnur lög við túlkun, einnig að fyrirmynd OECD.22
Eins og að framan er rakið eru ýmis hugtök sérstaklega skilgreind í samn-
ingnum, sbr. einnig hér á eftir 4. gr. um heimilisfesti og 5. gr. um fasta atvinnu-
stöð. Talið er að um nánari túlkun þeirra fari eftir þeim lögskýringasjónar-
miðum sem gilda í þjóðarétti. Þegar það liggur fyrir em mismunandi sjónarmið
um það í þjóðarétti hvort beita skuli hugrænum eða hlutrænum lögskýringa-
sjónarmiðum. Þegar hugtak er ekki skilgreint í samningum (og annað verður
ekki leitt af samhenginu) kveður 2. mgr. 3. gr. á um að það skuli, á þeim tíma
sem samningsríki beitir ákvæðum samningsins, hafa þá merkingu sem hugtakið
hafi samkvæmt gildandi lögum hlutaðeigandi ríkis um þá skatta sem samn-
ingurinn tekur til, sbr. nánar framangreindan texta 2. mgr. 3. gr. Eins og
ákvæðið er nú orðað í nýja samningnum á ekki að leika vafi á um að það eru
innri lög þess ríkis sem túlkunarspumingin er til meðferðar hjá (lex fori) sem
22 Sjá OECD Model, 1996 condensed version, bls. 57 - 58.
299