Tímarit lögfræðinga - 01.12.1997, Síða 53

5. SAMBAND TÍMALENGDAR ÞJÁNINGA OG TÍMABUNDINS
ATVINNUTJÓNS
I eðli sínu er hugtakið þjáning sem miðast við bata/veikindi og ákvarðar
tímabundið ófjárhagslegt tjón afar frábrugðið hugtakinu óvinnufæmi sem
tengist einvörðungu vinnugetu óháð líðan einstaklingsins og er lagt til grund-
vallar mati á tímabundnu fjárhagslegu tjóni. Oft fer það saman að þegar þján-
ingatímabili lýkur er tjónþoli orðinn vinnufær. Það er við slíkar kringumstæður
sem hugmyndin um stöðugleikatímapunkt á einkar vel við. Þá er tímalengd
þjáninga og óvinnufæmi sú sama. í dönskum lögum er gengið út frá þessu sem
meginreglu og hugmyndinni um stöðugleikatímapunkt gefið mikið vægi. Þessi
einfalda regla er ágæt svo langt sem hún nær. Mörg tilvik em hins vegar þekkt
sem sýna að þessu er ekki alltaf svo farið og talsverður munur getur verið á
tímalengd þjáninga og óvinnufæmi. Hér á eftir verður gerð tilraun til að setja
upp einfalt yfirlit um möguleg tengsl þessara tveggja tímabila. Skipað verður í
hópa eftir því hvort þjáningatímabil er jafn langt, lengra, styttra eða mjög stutt
miðað við óvinnufærnitímabilið.
5.1. Þjáningatímabil (Þ) sama og óvinnufærnitímabil (Ó) (Þ=Ó)
Grundvallarhugsun í skaðabótalögunum er að tímabil þjáninga og óvinnufæmi
séu jafnlöng og þeim ljúki þegar ekki er að vænta frekari bata og líkamsástand
orðið stöðugt, sbr. mynd 3.
Þetta sjónarmið kemur skýrt fram hjá Anders Vinding Kruse og Jens Mpller
þar sem þeir segja að almennt megi telja að með orðinu „veikur“ sé átt við
óvinnufær:
Med »syg« má normalt forstás »sygemeldt«55
Hér fer saman að stöðugleikatímapunkt og lok óvinnufæmi ber upp á sama
tíma.
5.2 Þjáningatímabil (Þ) lengra en óvinnufærnitímabil (Ó) (Þ>Ó)
Skaðabótalög heimila undantekningu frá meginreglunni um staðlaðar þján-
ingabætur þar sem segir í 2. málsl. 1. mgr. 3. gr.: „þegar sérstaklega stendur á
er heimilt að greiða þjáningabætur þótt tjónþoli sé ekki veikur“. í greinargerð
fmmvarpsins er dæmi um slík tilvik „að líkamstjón valdi tímabundnum, líkam-
legum óþægindum eða trufli eðlilega líkamsstarfsemi án þess að sagt verði að
tjónþoli sé veikur".56 Þetta virðist geta átt við ef hinn slasaði fer til vinnu áður
55 Kruse, Anders Vinding og M0ller, Jens: Erstatningsansvarsloven med kommentarer.
Kaupmannahöfn 1993, bls. 80.
56 Fmmvarp til skaðabótalaga, lagt fyrir 116. löggjafarþing 1992, bls. 29.
Eyben, Bo von, Nprgaard, J0rgen, Vagner, Hans Henrik: Lærebog i erstatningsret. Kaupmanna-
höfn, 1995, bls. 235.
Sjá nánari umfjöllun um orðið veikur í merkingunni óvinnufær í kaflanum 3.2 Tvær merkingar
hugtaksins „veikur".
277