Hugur - 01.01.1997, Qupperneq 85

HUGUR
Gagnrýni opinberrar skynsemi
83
í mjög grófum dráttum má taka þau meginatriði kenninga Rawls og
Kants sem máli skipta í því sem hér fer á eftir saman með þeim
fjórum töflum sem nú fylgja:
Kennisetningar Rawls
Tvö lögmál réttlætisins, fyrsta útgáfa:
1. Sérhver persóna á að hafa jafnan rétt til víðfeðmasta grundvallar-
frelsis sem samrýmist sams konar frelsi fyrir aðra.
2. Mismun í félagslegu eða efnahagslegu tilliti skal hagað þannig að
a) vænta megi að hann sé öllum til hagsbóta, og
b) hann tengist stöðum og embættum sem allir geta keppt um.
Forgangsregla: Beita skal lögmáli 1 á undan lögmáli 2.
Tvö lögmál réttlætisins, seinasta útgáfa:
1. Sérhver persóna hefur jafnan rétt á fullu nægjanlegu mynstri jafnra
tegunda grunnfrelsis sem samrýmist sams konar mynstri fyrir alla.
2. Mismunun í öllum félagslegum efnum og efnahagslegum skal
fullnægja tveimur skilyrðum: Hún skal í fyrsta lagi bundin stöðum og
embættum sem allir geta keppt um við sanngjöm skilyrði, og í öðm
lagi verður hún að vera þeim sem verst eru settir til sem mestra
hagsbóta.
Reglur fyrir einstaklinga. Skyldur:
1. Réttlætisskylda: Skylt er að styðja og efla réttláta skipan.
2. Hjálparskylda: Skylt er að aðstoða aðra í erfiðleikum ef þess er
kostur.
3. Griðaskylda: Skylt er að meiða ekki aðra eða særa.
4. Taumhaldsskylda: Skylt er að valda öðrum ekki erfiðleikum að
þarflausu.
5. Virðingarskylda: Skylt er að auðsýna öðrum virðingu.
6. Hæverskuskylda: Skylt er að flytja málefni af lipurð og festu.
Reglur fyrir samfélag. Skipulagsreglur:
1. Hafa skal stofnanir og skipulag til að varða réttlætislögmálin tvö og
framfylgja þeim en varla til annars: Skóli, heilsugæsla og tekjujöfnun.