Hlín - 01.01.1924, Blaðsíða 55

Hlln
53
losast úr fátækt, eða að minsta kosti úr öllum þeim ræfil-
dómsóþrifum, sem oft fylgir fátæktinni, og sem merkir
menn með skrílsnafni í Ameríku, því þar er með alt
öðrum og strangari augum litið á allan slíkan vesaldóm
heldur en hjer á íslandi. — Hjer á Iandi líðst mönnum
alt. »Hjer er oss frjálsast alt«, segir skáldið. Hjer þykir
ekkert tiltökumál, þó fátæktinni fylgi sóðaskapur. Að fá-
tæklingar sjeu alla jafna óhreinir, í óhreinum fötum og
karbættum bæði á bak og fyrir, eða að karlmenn gangi
órakaðir hversdagslega, en konur óþvegnar og illa greidd-
ar, og að húsakynnin sjeu mestu sóðagreni. Hjer er ekki
hneykslast á því um kotbæi og heimili í sjávarþorpum,
þó að skamt frá bæjardyrum sje svört skolpvilpa í hlað-
varpanum, þorskhausar og slor kringum húsin, og engin
stjett framan við þau, svú að aurinn berst beint inn i
híbýlin, en inni bæði daunilt og dimt, rúmfatnaður lje-
legur, bættur og óþrifalegur, en fólkið lúsugt og flóbitið.
Petta sætta menn sig við hjer af gömlum vana; bæði við
moldargólf, rusl undir rúmum, ryk á bitum og sperrum,
dordingulsvef í hornum og skotum og gisna súð þar
sem skín í torfið, en gulnað gras í rifum, — (ef ekki
hefir verið tekið til bragðs að klæða súðina með Lög-
bergi og öðrum frjettablöðum).
Petta og því um líkt sætta margir sig við hjer á ís-
landí, sem fátækir eru, eins og væri það góður og gildur
íslenskur heimilisvani, og þykir mörgum engin skömm
að, því þannig lifa einnig sumir, sem komnir éru í þó
nokkur efni, — svo ekki er ieiðum að líkjast! — Jeg segi
ekki að þetta sje alment, en svona skrælingja-búskapur
sjest alt of víða og á ekki að líðast, því margt þetta fólk
er vel viti borið og getur spjarað sig betur en það gerir.
í Ameríku er hugsunarhátturinn orðinn allur annar.
Efnalitlir Vestur íslendingar, sem tækju upp slíka heimilis-
háttu og nú hefir verið lýst, mundu verða útskúfaðir
öllum frá, eða komast niður í skrílstöluna og eiga þaðan