Uppeldi og menntun - 01.07.2008, Blaðsíða 93

93
bÖRkUR HAnSen, ÓlAFUR H. JÓHAnnSSOn, STeInUnn HelgA lÁRUSdÓTTIR
röðun þessa viðfangsefnis var í öðru sæti árin 1991 og 2001 en í þriðja sæti árið 2006
sem er sama sætið og í raunverulegu röðuninni það árið. Þá virðist röðun á hegðun
nemenda, þ.e. verkþáttum tengdum hegðunarvandkvæðum nemenda, svo sem fundum
og reglum þar um, vera að breytast. Það viðfangsefni er nú í sjötta sæti í raunverulegri
röðun en var í fjórða sæti 1991 og 2001. Hegðun nemenda er jafnframt eitt þeirra við-
fangsefna sem skólastjórar hafa sett talsvert neðar í ákjósanlegri röðun viðfangsefna,
þ.e. í níunda og áttunda sæti. Flokkurinn Málefni nemenda virðist einnig vera að færast
til en þau skipast nú í fimmta sæti í raunverulegri röðun viðfangsefna en voru áður í
öðru og þriðja sæti. Með málefnum nemenda er átt við verkþætti eins og ráðgjöf við
nemendur, vinnu vegna félagsstarfa, samstarf við foreldra, o.s.frv.
Bilið í heild milli raunverulegrar og ákjósanlegrar röðunar viðfangsefnanna sem hér
eru tekin til skoðunar sveiflast nokkuð á því árabili sem er lagt til grundvallar. Þetta
bil er í heild 20 sæti árið 2006 en var 30 sæti árið 2001 og 18 sæti 1991. Á þessu 15 ára
tímabili er bilið milli raunverulegrar og ákjósanlegrar forgangsröðunar áhugaverðast
árið 2001, þegar það er mest, en þá voru fimm ár frá því að grunnskólinn var færður
til sveitarfélaga með tilheyrandi breytingum í starfsumhverfi skólastjóra. Það má því
segja að árið 2006 hafi skólastjórar færst nær því að verja tíma sínum í viðfangsefni
með sambærilegum hætti og árið 1991.
Þessar breytingar á forgangsröðun á árinu 2006 í samanburði við forgangsröðun
sömu viðfangsefna 2001 og 1991 gefa því vísbendingar um að hlutverk skólastjóra sé
að breytast nokkuð frá því sem áður var. Stærstu breytingarnar lúta að þeim tíma sem
skólastjórar verja í vinnu með starfsfólki og við áætlanagerð en þeir virðast verja mun
meira af vinnutíma sínum í verkefni sem tengjast þessum þáttum nú en áður.
Deildarstjórar og áhrif þeirra á hlutverk skólastjóra
Ein ástæðan fyrir því að skólastjórar verja auknum tíma í áætlanagerð og vinnu með
starfsfólki kann, eins og að framan greinir, að vera tilkoma deildarstjóra en það starfs-
heiti var formlega ákvarðað í kjarasamningum árið 2001. í töflu 3 er greint frá mati
skólastjóra á breytingum á störfum sínum með tilkomu deildarstjóra.
Tafla 3 – Breytingar á störfum skólastjóra með tilkomu deildarstjóra.
Viðfangsefni Tími sem skólastjórar verja í viðkomandi viðfangsefni (%)*
Minni tími Engar breytingar Meiri tími
Stefnumótun 6 24 69
Dagleg stjórnun 19 24 56
Samstarf við foreldra 23 48 29
Hegðun nemenda 56 22 22
Fjármálaumsýsla 4 43 53
Samskipti við fræðsluyfirvöld 4 49 47
Vinna við sjálfsmat 10 47 42
Gerð endurmenntunaráætlana 6 47 47
Skipulag og framkvæmd þróunarverkefna 13 50 37
Ráðgjöf við starfsfólk 25 25 49
*132 skólastjórar svöruðu listanum í heild en 88 þessari spurningu að jafnaði. Það kemur til af því að
ekki eru deildarstjórar í öllum skólum.