Uppeldi og menntun - 01.07.2008, Side 115

115
Uppeldi og menntun
17. árgangur 2. hefti, 2008
INgÓlfUR ÁSgEIR JÓHANNESSoN
Brautryðjendaverk á íslensku um
fjölmenningu
Hanna Ragnarsdóttir, Elsa Sigríður Jónsdóttir, Magnús Þorkell
Bernharðsson (ritstjórar). (2007). Fjölmenning á Íslandi.
Reykjavík: Rannsóknarstofa í fjölmenningarfræðum
KHÍ og Háskólaútgáfan. 360 bls.
Fjölmenning á Íslandi er viðamikið og tímabært verk. Ritstjórarnir lýsa bókinni sem
fræði- og kennslubók og er það viðeigandi lýsing því að bókin gegnir báðum þessum
hlutverkum auk þess að vera handbók, en vitaskuld fléttast handbókarhlutverkið
saman við bæði fræði- og kennslubókarhlutverkið. í bókinni eru tólf meginkaflar eftir
samtals sextán höfunda, auk annars efnis sem ég vík að síðar. í formála segir að bókin
skiptist í tvo hluta en skiptingin kemur ekki fram í efnisyfirliti, sem hefði verið skýr-
ara. í fyrri hlutanum eru yfirlitsgreinar um fræðasviðið og ólíka þætti innan þess.
Þeim er m.a. ætlað að skýra ýmis hugtök sem notuð eru í þessum fræðum. Síðari
hlutinn fjallar um íslenskar rannsóknir á þessu sviði. Raunar tel ég að bókin skiptist í
þrennt því að tvær fyrstu greinar síðari hlutans skera sig talsvert úr öðrum greinum.
önnur þeirra er yfirlit um löggjöf og fjölmenningarlegt skólastarf en hin er yfirlit um
rannsóknir. Síðustu greinarnar fjórar fjalla aftur á móti um einstakar rannsóknir.
Eins og nærri má geta eru kaflar bókarinnar misjafnir, bæði að formi og gæðum.
Hér verða þeir einkum metnir út frá markmiðum bókarinnar. Fyrsta greinin, um
fræðasviðið, er eftir Hönnu Ragnarsdóttur, einn ritstjóra bókarinnar. Þetta er mikil-
vægt yfirlit þar sem fræðasviðið og hugtök þess eru sett í sögulegt samhengi. í grein-
inni er einnig yfirlit um erlendar rannsóknir og kenningar. Hanna ritar aðra grein
um eigin rannsóknir. Þar er t.d. mjög áhugaverð umræða um hvað það merki að vera
innflytjendabarn (bls. 250–251).
Greinar Hönnu eru hér nefndar fyrstar því hún er í forystu á fræðasviði fjölmenn-
ingar og menntunar – og þær eru líka meðal bestu greina bókarinnar. aðrar sérlega
góðar greinar í bókinni eru greinar Elínar Þallar Þórðardóttur í fyrri hlutanum og
Tönju Tzenovu og Rannveigar Traustadóttur í síðari hlutanum. Gæði þeirra felast
ekki síst í því hversu vel þær eru tengdar fræðilegri umræðu. Grein Tönju og Rann-
veigar segir frá rannsókn á samskiptum og samstarfi kvenna af ólíkum uppruna á
vinnustað en grein Elínar er um móðurmál og tvítyngi.