Morgunn - 01.06.1961, Side 16

10
MORGUNN
leiðum sálgreiningarinnar, psychoanalyse Freuds, er nú
eðlilegt að skýra sum þau fyrirbæri, sem áður voru talin
benda til framhaldslífs, sem undirvitundarstarfs og annað
ekki. Þess vegna er þeim, sem sönnunargildið vill varlega
meta og vega, ekkert annað nauðsynlegra nú en að freista
að gera sér þess grein, hvers undirvitundin kann að vera
megnug, til þess að ofmeta hvorki né vanmeta möguleika
hennar og mátt.
Ég er sammála ágætum fræðimanni, sem nýlega sagði:
„Ég er fús á að trúa því, að minni undirvitundarinnar sé
svo fullkomið, að hún geymi allt og geti síðan látið uppi
allt, sem hún hefur einu sinni öðlazt vitneskju um. En ég
er alveg ófáanlegur til að trúa því, að undirvitund manns
búi yfir allri þekkingu eða eigi greiða leið að allri þekk-
ingu.“ En fyrir engu minna en því virðast sumir þeir gera
ráð, sem skýra öll miðlafyrirbæri sem undirvitundarstarf.
Svo eru hugmyndir beztu vísinda- og fræðimanna mjög
á reiki um það, hvað heimilt sé að telja, að undirvitundin
geti vitað.
Fjarhrifin eru staðreynd, að hugsun getur borizt frá
einum mannshuga í annan, án þess leið hinna líkamlegu
skilningarvita sé notuð. Þeir sem á vegum Brezka sálar-
rannsóknafélagsins störfuðu fyri 70—80 árum, færðu
sönnur á það. Og eftir starf dr. Rhines við Dukeháskólann
í Bandaríkjunum nú og ekki síður próf. Soales í Cam-
bridge, sem nýlega er látinn, fer að verða örðugt að neita
því, þótt margir geri. Sumir fagna þessu vegna þess, að
fjarhrifaskýringin geri að engu miðlasannanir fyrir fram-
haldslífi. Aðrir fagna af gangstæðri ástæðu vegna þess, að
þeir telja fjarhrifin sanna, að með manninum býr hæfi-
leiki, sem óháður er líkamlegum skilningarvitum og því
engin ástæða til að ætla að deyi, þegar líkaminn deyr.
En hvað um það. Þar sem vitað er, að hugsun getur
borizt frá einum mannshuga til annars, er vitanlega hugs-
anlegt, að orðsending, sem af vörum miðils í dásvefni