Morgunn - 01.12.1975, Side 38

JACK HARRISON POLLACK:
SÆTISTILRAUNIR
Lesendur MORGIJNS hafa kynnst allítarlega hæfileikum liins
mikla sjáanda Gerards Croisets i ógætum greinum séra Benja-
mins Kristjánssonar hér í tímaritinu. Einn allra óskiljanlegasti
hæfileiki ófreskra manna hefur ævinlega verið hvernig ])eir fara
að þvi að skyggnast inni framtíðina. Visindamenn, og þó einkum
sólfræðingar, hafa verið ötulir við að skýra hvers konar dulræn
fyrirbæri, og ])á einkum stuðst við kenningar Freuds og annara
brautryðjenda i sálfræðilegum efnum. Hvað snertir miðilshæfi-
leikann, þá hefur mest þessarar viðleitni snúist um það, að kom-
ast um fram allt hjá því að fallast ó skýringar spiritismans.
Skýringar þeirra í þeim efnum eru allfróðlegar á stundum og
iðulega svo stórfurðulegar, að þær eru miklu ótrúlegri en sú
einfalda skýring sem miðlarnir sjálfir halda fram, nefnilega að
fyrirbærin eigi rætur sínar að rekja til látinna manna. En hvað
sein þvi líður hafa þó jafnvel Jiessir fróðu menn algjörlega gefist
upp við að reyna að útskýra þá furðu, hvernig mönnum er kleift
að skyggnast inní framtíðina. Þeim er í þessum efnum vorkunn,
])VÍ sennilega er ekki að vænta neinna líklegra skýringa é þessu
stórfurðulega fyrirbæri fyrr en við höfum öðlast meiri þekkingu
á hinu sanna eðli tímans.
Sannanir fyrir því að til séu menn gæddir þessari undragáfu
eni til í svo stórum stil, að nú dirfist enginn lengur að halda
því fram að slikt sé hjátrúarþvaður. Á tuttugustu öldimii hefur
enginn fært jafnskörulega fram sannanir fyrir þvi að vera gædd-
ur þessum sjaldgæfa hæfileika og hollenzki sjáandinn Gerard
Croiset. Hér ó eftir fer kafli úr bók um Croiset, þar sem greint
er frá þvi með hverjum hætti þetta var visindalega sannað.
Bókin hlaut ó íslenzku heitið Hugsýnir Gerards Croisets og var
þýdd af ritstjóra þessa tímarits. En hún er eftir bandariska rit-
höfundinn Jack Harrison Pollack. Kaflinn heitir Sœtistilraunir.
Æ. R. K.