Morgunn - 01.12.1975, Síða 57

BHAGAVAD GITA
159
tækifæri fyrir hina ódauðlegu sál til ögunar og náms, ef hún
kann að greina með réttum skilningi, túlkun og viðhorfum
hvað styrjöld útheimtir og hvaða möguleika hún veitir. Allt
er undir vitneskjunni um það komið, að einmitt þetta er
grundvallaratriði, og þessu má ekki missa sjónir á. Svo skýrt er
þetta sett fram og túlkað í ljóðunum, bæði beint og eins óbeint
og í óeiginlegri eða táknlegri merkingu, að það getur ekki
farið framhjá neinum sem hugleiðir efnið og skoðar af gaum-
gæfni. Og á einum stað kemur J)etta fram með þeim sérstaka
hætti að sagt er: „Sæll er sá hermaður, sem fær að taka þátt
í réttlátu stríði.“ — En einmitt þessi staðreynd, að Jmrfa raun-
verulega að berjast baráttu lífsins er það, sem brýtur margan
manninn niður í lífinu. -—• Þetta er streita hins vestræna
manns, sem skilur ekki lögmál síns eigin lífs og hrekst eins
og rekald án stefnumörkunar og skilnings í hinu mikla öldu-
róti. — Þetta er einmitt hið sama sem hendir prinsinn Arjuna
í frásögn helgiljóðanna; hann skilur ekki og honum fallast
hendur, og hann kastar frá sér vopnum sínum og neitar að
heyja baráttuna. — I Ijóðunum er það einnig undirstrikað sem
meginatriði, að í þessum heildarleik lífsbaráttunnar sé skyld-
an sifelt höfð fyrir augum; hana verði að rækja óbrigðilega
í lífi sínu; hún sé hin æðsta köllun sem manninum beri
að fullnægja án þess að láta hugfallast. — Um þetta seg-
ir á einum stað að hún sé „opin leið til himins“. — Undir-
stöðuatriði þess að þetta sé manninum mögulegt er hin
ófrávíkjanlega lifsregla, að hann skuli vera fullkomlega óiháð-
ur ávöxtum og árangri verka sinna þá er hann rækir skyldur
sínar og köllun: gildir einu hvort þessir ávextir eru hon-
um ávinningur eða skaði. Þessu til áréttingar er ennfremur
sagt, að starf framkvæmt af góðhug, án vonar um árangur
eða ávinning, sé leiðin til lausnar og andlegs friðar. Starf allt
framkvæmt sem fórn til Almættisins, af kærleika til alls og
með velferð heimsins fyrir augum, hefji einstaklingin upp
yfir hið tímanlega og gjöri hann barn eilífðar og alveru.
Athöfn framkvaíind í óeigingirni jafngildi athafnaleysi, að
því leyti að hún fjötri ekki, Verkin skuli þannig unnin sem