Ritmennt - 01.01.2005, Qupperneq 57

Ritmennt - 01.01.2005, Qupperneq 57
RITMENNT GADDHESTAR OG GULL í LÓFA Slíkir menn, segir Halldór Laxness, eru „sannkallað súrdeig mannlegs félags" og reynslan sýnir, segir hann, að þeir „leggja gullið í lófa framtíðar". Á yfirborðinu er þetta vitaskuld hrós. Menn eins og Brynjólfur leggja grunninn að farsælli framtíð. En aukamerkingarnar hljóma hér líka svo ekki verður um villst. Súrdeigið: „Varið yður á súrdeigi fræðimannanna og faríseanna." Var Halldór elcki að enda við að segja að Brynjólfur játi aðeins því sem hann veit: hann er fræðimaðurinn pai excellence. Og gullið: „Þér getið ekki þjónað bæði Guði og Mammon." Brynjólfur legg- ur gullið að vísu elcki í lófa skáldsins, eins og konunginum bæri að gera, vildi hann halda trúnaði þess, heldur framtíðarinnar; hann er að vísu elcki málaliði sjálfur, en hann greiðir út mála þar sem hann situr á gullkistunni sem skáldið fær engan hlut í. Þessi tvö stef, fræðimennskan og gullið, halda áfram í næstu efnisgrein. Fyrst spinnur Halldór áfrarn vísindaþráðinn og getur þess að hugur Brynjólfs hafi snemma beinst að vísindum og dregur þá ályktun að það sé þekkingarþráin, „vísindahneigð hans", sem hafi gert hann að marxista. Hann bætir því við að marxisminn sé „eina vísindalega félagshyggjan". Hér mætti lcoma með þá athugasemd að ef slílcir fræðimenn og farísear játa aðeins því sem þeir vita án tillits til afleiðinga, þá gæti hugsast að til væri annars konar félagshyggja en vísindaleg sem hefði ekki jafn afdrifaríkar afleiðingar og krossfesting hinna saklausu gæti verið. Eða er þetta oftúlkun á hinni biblíulegu vísun? Hvað segir í framhaldinu? „í úngum og uppvaxandi sósíalistaflokki er forusta slílcra manna fé betri." Aftur er það forustuhlutverkið og féð: þegar upp er staðið er forustan þó betri en féð, það er illskárra að hafa dugandi konung og félausan, en dáðlausan konung með fullar hendur fjár. Nú mætti ætla að rneira yrði gert úr dugnaði og forystuhlutverki konungsins. En ógreidd kvæðislaunin fara seint úr huga skáldsins: Slíkir menn eru reyndar „nokkurskonar siðferðilegur bánki olckar hinna". Nú er Brynjólfur ekki bara fræðimaður og farísei, hann er líka víxlari í musterinu. Sjálfum forystumanni íslenslcra kommúnista, hörðustu andstæðinga auðvaldsins, er í afmæliskveðju óbeint og undir niðri líkt við auðkýfing og banka. Halldór lýkur afmæliskveðjunni með því að segja að fyrir sig persónulega hafi það verið mikill andlegur og siðferðileg- Brynjólfur Bjarnason. 53
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172

x

Ritmennt

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.