Vera - 01.10.2002, Blaðsíða 28

Karlmennska í kreppi
Grein eins og þessi
1. Svo mikið hefur verið skrifað og sagt um Hlyn Björn í bók-
inni og kvikmyndinni 101 Reykjavík og svo mikið gert með
Þórhall í kvikmyndinni Islenski draumurinn að ég ákvað að
skoða myndina Maður eins og ég.
2. Svo ótrúlega neikvæð var gagnrýni Ingólfs V. Gíslasonar í
grein um karlmenn í íslenskum kvikmyndum í Heimi kvik-
myndanna (1999. Forlagið), að ég gat ekki hugsað mér að fylgja
í kjölfarið. Greinin hans heitir Aular og viðhengi þeirra. Hann
skrifar í inngangi:"... mér þótti þeim tíma illa varið sem fór í að
horfa á kvikmyndirnar sem ég píndi mig til að sitja yfir.” (bls.
1997). Eg ákvað því að skrifa jákvæða grein.
3. Svo oft eru myndirnar Islenski draumurinn og Maður eins ég
sagðar léttvægar af hugsandi fólki (aðeins megi horfa á þær á
videóspólu ef fólki leiðist), að ág ákvað að taka þær alvarlega.
/gh
í fótbolta og samræður okkar úti á vellinum eru sjálf-
sagt enn hálfvitalegri en hjá þremenningunum í Is-
lenska draumnum. Nógu marga aðra þekki ég sem
fara í golf. Eg þekki hins vegar ekki einn einasta
mann sem hefur verið með sinni konu lengur en í
fimm ár. Svo til allir hafa skilið oftar en einu sinni.”
Hann þekkir engan sem hefur verið giftur konu í
meira en fimm ár, og samræður karla eru sundur-
lausar og án niðurstöðu. Þetta merkir að hinn ís-
lenski karlmaður sé á milli drauma.
móka á meðan í rúminu eins og dramatískir kvíða-
sjúklingar. Systir söguhetjunnar í Maður eins og ég,
spyr því rökréttrar spurningar: „Hvað ætlar þú að
gera núna, í lífinu?"
Kvennamálin í rusli
Hver veit svarið? I kvikmyndadómi um myndina
Maður eins og ég skrifar Sæbjörn Valdimarsson:
„Aðalpersónan Júlli (Jón Gnarr) er harðlokaður,
bölsýnn og ráðvilltur lagermaður hjá póstinum. Þar
er hann í lítilvægri undirtyllustöðu í skjóli Arnars
(Þorsteinn Guðmundsson), vinar síns og yfirmanns.
Júlli þarf meðbyr til að komast í gegnum daginn,
brotnar við minnsta mótlæti, úrræðalaus og ósjálf-
stæður. Ekki síst í kvennamálum, sem eru í algjöru
rusli hjá póstmanninum." (Mbl, 17.8.02).
Ovissan nagar vissulega, t.d. í lokaskoti myndar-
innar þar sem söguhetjan situr á bekk, nýbyrjuð í
skóla. Hún hefur samt ekkert að segja, og horfir hálf-
kjánalega á sessunaut sinn, án þess að spyrja um það
sem skiptir öllu máli. Ef vel er að gáð má greina
kvíðann í augum liennar. Angistin ríkir enn.
Kvennamálin hjá hinum íslenska karlmanni eru í
rusli; hann hefur vaknað upp af gömlum draumi urn
konuna/fjölskylduna og veit ekki hvað gerist næst,
draumurinn næsti er enn óljós. Enginn þekkir hann
enn, hvorki konan né karlinn. Konan veit heldur ekki
hvernig hún á að bregðast við þessari nýju óskýru
mynd af karlinum. Hver er hann, hvað vill hann?
Gamli draumurinn er búinn þótt Tilgangur karlmennskunnar virðist aðhláturs-
hann endurómi í nýjum kynslóðum
sem þekkja hann úr minni forfeðra,
úr bókum og af gulnuðum myndum á
söfnum. Næsti draumur karlmanns-
ins er ekki byrjaður og karlmenn
efni, og tíðarandinn segir kynið vera aukaatriði-
Kynið má og á ekki að gefa forskot, og ef það
gerir það, er það klárlega rangt. Nú vita það
allir, þótt enginn fari eftir því.