Vera - 01.10.2002, Side 33

ALMENNILEGT ••

M t A

v ¥ m . - i
íslensk vinkona Veru segir fyrstu bununa besta og sterkasta og þess
vegna sé sjálfsagt að hræra upp í kaffikönnu eftir uppáhellingu, venju-
legar rafmagnsvélar sjái ekki um allt sjálfar. Annars megi ekki spara
kaffið, það þurfi að velja og varðveita vel og mala gjarna sjálfur hverju
sinni. Það geri hún og sín sérviska séu helst baunir frá Papúa, Kosta Rica
eða Kólumbíu. Hún hafi eignast forláta espressovél en áður hafi hún
alltaf haft handuppáhellt. Vatnið sem hellt er á kaffi megi ekki vera
sjóðandi, kaffið sjálft eigi hvorki að sjóða né standa, það sé ætíð best
nýlagað. Helst úr postulínsbolla, þunnum í vörina. Hennar uppáhalds-
stell er einmitt með þannig bollum, hvítt og stílhreint, frá Bing og
Gröndahl. Á því segist hún aldrei fá leið, ekki frekar en vel löguðu kaffi.
uppáhelltu á gímöld, eins og Guðný seg-
ir, og síðar glerkönnur, en Mokka bauð
fyrst upp á kaffi úr ítalskri vél, sérlagað í
hvern bolla eins og þekkist nú svo víða
hjá veitingafólki með metnað. Guð-
mundur hafði verið í söngnámi á Italíu
og kynnst þar kaffimenningu sem hann
langaði að flytja heim. Það varð úr og
enn nýtur Mokka vinsælda ungra sem
eldri, óbreytt frá fyrstu tíð, þótt
nokkrum sinnum hafi verið skipt um
gólfteppi og keypt ný kaffivél, að
ógleymdum myndlistarsýningum sem
reglulega breyta svip staðarins.
Virðing og tíska
„Kaffið kostaði 5 krónur hjá okkur í upp-
hafi,“ segir Guðný, „en 3 og 50 á Borg-
inni. Mörgum þótti skrítið að borga jafnt
fyrir lítinn bolla af sterku og stærri boll-
ana af öðru. En ítalska kaffið varð fljótt
vinsælt, hingað kom skólafólk úr MR og
Versló og stúdentar úr Háskólanum og listafólk og
spekúlantar. Ætli Guðmundur hafí ekki kennt þeim
að meta almennilegt kaffi. Nú er það komið svo víða,
fólk hefur líka kynnst þessum siðum á ferðalögum
og þykir sjálfsagt að fá sitt espresso, capuccino eða
latte. Ég veit að fleiri kaffidrykkir eru komnir í tísku,
með allskonar aukabragði og svo hlaupa margir út
með þetta í einnota glösum. Ekki finnst mér það nú
mikil virðing við kaffið, en auðvitað verður fólk að fá
að ráða sínum smekk og sínum tíma.“
Á Mokka sitja margir drjúga stund, en Guðný
segir spil, prjóna og töfl vera hálfgerða bannvöru.
Ýmsir eru fastir kúnnar og sumir hafa komið allt frá
opnun staðarins, jafnvel á sama tíma til að fá sér
sömu hressingu. „Þetta eru mest góðir og gegnir
borgarar sem til okkar koma,“ segir Guðný, „við höf-
um lítið lent í vandræðum. Enda höfum við aldrei
sótt um leyfi til að veita vín, höldum okkur við kaffi
og súkkulaði og samskonar meðlæti að mestu gegn-
um árin. Auðvitað hefur ýmislegt borið við hjá okk-
ur, margt skemmtilegt, en yfirleitt er næðissamt á
Mokka. Einu sinni sagði við mig kona að nú væri
loksins kominn kaffistaður sem hún gæti hugsað sér
að sækja ein. Það þótti mér góðs viti.“
Önnur veitingahús fylgdu á eftir með fínindis
vélar sem buna í hvern bolla og þeyta mjólk sé henn-
ar óskað í kaffið. Te og katfi varð fyrst til að sérhæfa
sig í innflutningi á svokölluðu sælkerakaffi 1984 og
fór síðar að rista baunir. Berglind Guðbrandsdóttir,
annar eigendanna, segir það gert daglega við gashita
í blástursofni og síðan byrji klukkan strax að tifa,
þetta sé viðkvæm vara. Hráefninu þurfi sem fyrst að
pakka í lofttæmda poka og heima sé best að geyma
baunir eða malað kaffi í lokuðu íláti á köldum stað.
Te og kaffi rekur verslun og tvö kaffihús og selur til
matvörubúða og veitingastaða. Berglind segir áhug-
ann á kaffi hafa aukist svo síðustu ár, að tala megi
um tískubylgju í þessari sígildu vöru.
Súfistinn rekur líka kaffibrennslu og tvö kaffihús
og Birgir Finnbogason eigandi segir sína tilfinningu
að kaffismekkur fari svolítið eftir kyni og aldri, ung-
ar konur drekki oft milt kaffi, eins og latte, en eldra
fólk vilji hafa það meira krassandi. Flestir fái sér
venjulegt uppáhellt kaffi á Súfistanum, alltaf nýtt á
brúsa, það sé álíka vinsælt og ítölsku útgáfurnar
samanlagðar.
Kaffltár er enn eitt öflugt fyrirtæki í íslenskum
kaffibransa, það hefur kaffibrennslu og selur í versl-
anir og veitingahús, en einnig úr eigin kaffihúsum.
Þau eru þrjú og eigandinn, Aðalheiður Héðinsdóttir,
segist merkja mun á kaffismekk fólks; karlar fái sér
gjarna „alvöru“ kaffi, espresso eða macchiato, en
konur vilji latte, súkkulaðiblandað swiss mocca eða
aðra kaffidrykki. Ungir menn séu opnari fyrir nýstár-
legra kaffi en þeir eldri, en vilji þó sinn bolla og eng-
ar refjar. Konum finnist meira gaman að fá eitthvað
fallegt, þær kunni til dæmis að meta skrautmunstur
sem útbúið er í mjólkurfroðuna.
„Annars hefur kaffi verið kvennamál gegnum
aldirnar," segir Aðalheiður, „konur voru metnar að
verðleikum eftir því hvernig þær brenndu baunirnar,
helltu uppá og framreiddu. I seinni tíð hafa konur í
33