Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1950, Side 72

54
TIMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
margdáða kvæði Rudyards Kiplings
“Eftir Hátíðahöldin”.
Sigurður er því auðsjáanlega gædd-
ur auðugri og fjölþættri skáldskapar-
gáfu, og afkastasemi hans að sama
skapi. Hann hefir einnig snúið á ís-
lenzku ýmsum ritum í óbundnu máli
og birt, utan ritstjórnartíðar sinnar,
mikinn sæg greina um margvísleg efni
í vestur-íslenzkum blöðum og tímarit-
um.
Hann er hugsjóna- og mannúðar-
maður, er á sér heimsvíðan sjónhring,
og er grunnfær og þröngsýnn þjóð-
rembingur hvimleiður. En þó að hann
sé heimsborgari og hafi dvalið lang-
vistum erlendis, ber hann í brjósti
djúpa og einlæga ást til ættlands og
jjjóðar, eins og sjá má glöggt af kvæð-
um lians og ritgerðum, ekki síst hin-
um mörgu og hjartaheitu ættjarðar-
kvæðum hans. Honum er annt um að
landar hans beggja megin hafsins varð-
veiti og ávaxti dýrkeyptar menningar-
erfðir þeirra, og hann er metnaðar-
gjarn fyrir þeirra hönd, því að hann er
fasttrúaður á hið bezta í íslenzku þjóð-
areðli.
11. Gísli Jónsson var fæddur að
Eláreksstöðum í Jökuldal 9. febr. 1876,
og kominn af góðum bændaættum
austur þar. Hann lauk námi á Möðru-
vallaskóla 1896, fluttist til Canada
1903 og hefir jafnan síðan verið bú-
settur i Winnipeg. Kona hans, Guðrún
H. Finnsdóttir (1884-1946), var, eins
og kunnugt er, mikilhæf skáldkona,
og er því að verðleikum sérstaklega
getið meðal vestur-íslenzkra sagna-
skálda.
Gísli er prentari að iðn og hefir fram
á síðustu ár verið prentsmiðjustjóri í
Winnipeg. Hann hefir tekið margvís-
legan þátt í vestur-íslenzkum félags-
og menningarmálum, og var meðal
annars árum saman ritari Þjóðræknis-
félagsins. Hann gat sér einnig mikið
orð sem tenórsöngvari og hefir lagt
drjúgan skerf til íslenzkra söngmála i
heimaborg sinni. Ásamt séra Rögnvaldi
Péturssyni stofnaði hann og gaf út
tímaritið Heimir og árið 1940 varð
hann el'tirmaður séra Rögnvaldar sem
ritstjóri þessa tímarits, og hefir birt þar
bæði greinar og kvæði eftir sig.
Kvæðabók hans, Farfuglar, kom út í
Winnipeg 1919. Upphafskvæðið, eða
öllu heldur kvæðaflokkurinn, “Úti-
legumaðurinn”, segir “gömlu söguna”
um ungan pilt og stúlku, sem fá eigi
að njótast vegna stéttarmunar, og
kjósa útlegð á fjöllum frammi, fremur
en að skiljast. Er þar rakin í megin-
dráttum atburðarík raunasaga sögu-
hetjunnar, og sú saga sögð með glögg-
skyggni og samúð, en bragarháttum
kvæðanna breytt til í samræmi við svip-
brigði frásagnarinnar. Eru margar lýs-
ingar prýðisvel gerðar, svo sem fyrsta
kvæðið, er tjaldar sviðið ágætlega.
Sérstaklega orðhagir og myndauðugir
eru einnig margir kaflarnir í öðrum
aðal kvæðaflokki bókarinnar, “Að
boða baki”.
Auk þess hefir hún inni að halda
tækifæriskvæði, náttúrulýsingar og
persónuleg kvæði, sem löngum eru
bæði ort af smekkvísi og ljóðræn, og
ósjaldan með undirstraum íhygh-
Mannúðarandi skáldsins og hugsjóna-
ást lýsa sér vel í kvæðum eins og “Sam-
herjar”. En draumar og veruleiki flétt-
ast fagurlega saman í kvæðinu
“Bjarmaland”.
Meðal hugþekkustu kvæðanna 1
bókinni eru einnig hið hjartnæma
vögguljóð “Góða nótt”, til sonaf