Uppeldi og menntun - 01.07.2011, Side 18

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (2) 201118
raddir Ungs fólks Um stærðfræðinám
Í venjulegum stærðfræðitíma tölum við yfirleitt við kennarann um ýmislegt sem ekki
tengist alltaf stærðfræði svona fyrstu 10 mínúturnar af tímanum. Síðan skrifar hann
upp á töflu hvað við eigum að reikna og þá förum við að vinna. Ef eitthvað vefst fyrir
okkur sýnir hann dæmin upp á töflu.
Viðmælendur lýsa gjarnan kennslustund sem skipta má í tvo hluta. Fyrst afmarkar
kennarinn efnið og segir nemendum hvernig glíma eigi við viðfangsefnin, síðan
vinna nemendur sjálfstætt og í lok kennslustundar er stundum rætt um heimavinnu.
Í viðtölunum koma einnig fram tilvik þar sem sagt er frá því að nemendur velji úr
fyrirlögðum dæmum þau dæmi sem kennari tekur á töflu. Þá er gengið út frá því að
nemendur séu virkir og geti haft áhrif á viðfangsefni kennslustundarinnar innan þess
ramma sem settur hefur verið:
Við byrjum á því að kennarinn tekur þau dæmi sem við viljum upp á töflu –
þau dæmi sem við skildum ekki úr heimavinnunni – svo fer hann í næstu dæmi og
aðferðir og skýrir fyrir okkur hvernig við eigum að gera þau.
Viðmælendur miða almennt við að unnið sé í námsbók og að þar séu útskýringar,
sýnidæmi og dæmi til að glíma við. Kennarinn fer í almenna reglu eða aðferð en
síðan þegar koma orðadæmi þurfa nemendur að beita nýrri þekkingu á tiltekið svið.
Viðmælendur segja að þá lendi nemendur oft í vandræðum því þeir geti ekki notað
útskýringar kennara eða bókar beint en þurfi að lesa úr dæminu og tengja. Margir
kvarta undan slíkum dæmum. Einn viðmælandi segir til dæmis að honum finnist
auðvelt að vinna með texta í íslensku en að í orðadæmum í stærðfræði séu kröfurnar
mun meiri:
Ég get alveg lesskilning í íslensku þegar ég þarf að lesa sögu og svara spurningum en
þegar það eru tölur og allt og þegar ég þarf að fatta sjálf hvað ég á að gera þá getur
það vafist fyrir mér en ef ég á að diffra og heilda þá get ég gert það; þegar það er bara
sett upp dæmið og ég á að reikna þá er það bara fínt.
Það viðhorf virðist ríkjandi að markmiðið sé að klára dæmaskammt og gott sé að
vinna sem mest í skólanum til að fá hjálp kennarans. Meginviðfangsefnið virðist vera
talið að ná valdi á aðferðum við að reikna og fá ákveðið svar:
Kennarinn útskýrir eitthvað, einhverja aðferð við að reikna eitthvað út, svo reiknar
maður dæmi og kennarinn hjálpar manni ef maður skilur ekki. Og ef maður skilur
ekki reynir kennarinn að útskýra betur.
Meginviðmið viðmælenda okkar er eigin reynsla úr grunnskóla og framhaldsskóla en
einnig má gera ráð fyrir að viðteknar hugmyndir í samfélaginu um stærðfræðikennslu
hafi haft áhrif á orðræðuna.
„Stærðfræðikennarinn á að vera hjálpsamur“
Viðmælendur settu fram nokkrar hugmyndir um hlutverk kennara. Þeir töldu að
miklu máli skipti að kennarinn væri þolinmóður og hefði þekkingu til að útskýra og
nálgast efnið á fjölbreyttan hátt. Einn viðmælenda orðaði þetta þannig: