Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.04.1930, Side 67

Stefnir]
Fjármagn og framfarir.
161
um einasta degi til þess, að kynna
sér það, hvað auðlegð er í raun
°g veru, þá mundu þeir upp-
götva ýmislegt, sem þeim væiú
hollt að vita. Þeir mundu þá kom-
ast að raun um, að þjóðarauður-
inn er allur í notkun, og að það
er alls ekki hlaupið að því að
breyta til. Þeir mundu líka sjá,
a8 allur þjóðarauðurinn er að
gera þjóðarheildinni gagn, þó að
sjálfsagt mætti verja einhverju
af honum ennþá betur.
Menn eru orðnir svo vanir því'
að meta öll lífsgæði til peninga,
a8 þeim er næstum því ómögulegt
a8 hugsa sér auðlegð eða tekjur
óðruvísi en í peningum. Þetta
verður líka til þess, að menn rugla
saman eign og tekjum. Hvort-
tveggja er ,,í peningum“. Þess
^egna skilja menn það ekki held-
Ur> að nauðsynlegt sé, að tak-
íftarka eyðsluna við tekjurnar og
að ekki sé um það að ræða, að
taka af einhverju, sem til er. Marg-
lr skilja ]>etta að vísu vel, þegar
kemur til þeirra eigin fjárhags,
að það er munur á eign og tekj-
um. En þegar kemur til þjóðar-
agsins, er erfitt að fá menn til
Pess að fallast á þetta. — Menn
feSja sem svo, að einstaklingur-
11111 geti gripið til eignar sinnar,
hún er einhver, og borgað af
henni útgjöld. Og ríkið geti lagt
svo háan skatt á efnamanninn,
að hann verði að borga eitthvað
af honum af eign sinni. Af þessu
draga menn svo þá ályktun, að
hægt sé að ganga á þjóðareignina
til útgjaída, og að þetta geti
meira að segja verið þarft. Þetta
kemur t. d. fram í kröfunni um
háan erfðafjárskatt. Og trú
sumra -á það, að bezt væri að
skifta allri eign upp á milli allra,
styðst sjálfsagt við þá trú, að þá
væri hægt að nota þessa eign til
daglegra útgjalda.
Það sýnist yfirleitt vera býsna
erfitt að koma inn hjá mönnum
þeim einfalda sannléik, að hver
þjóð verður, þegar litið er á heild-
ina, að lifa af því, sem hún aflar.
Það má ekki láta það villa sér
sýn, þó að hægt sé að fá lán er-
lendis. Því að með þessu er ekk-
ert annað að gerast en það, að
önnur þjóð lætur nokkuð af af-
rakstri sínum ganga til þess, að
lánþegi geti lifað um efni fram.
En þetta getur aldrei orðið nema
um skamma stund. Því að þjóð,
sem leyfir sér að lifa á afrakstri
annarrar þjóðar, verður að sama
skapi fátækari sjálf, veðsetur út-
lendingum eign sína, og verður
að greiða skatt til lánardrottins
síns. En til þess verður þjóðin að
11