Sagnir

Ataaseq assigiiaat ilaat

Sagnir - 01.04.1989, Qupperneq 12

Sagnir - 01.04.1989, Qupperneq 12
Þóra Kristjánsdóttir stjórnarráðshús. Risu þá upp ýmsir mætir menn og báðu um grið fyrir gömlu húsin á lóðinni. Elstu húsin voru reist 1832 og 1838, og þóttu af mörgum mynda órjúfanleg tengsl milli gamla stjórnarráðshússins og Menntaskólans. Þegar teikningar að fyrirhuguðu stórhýsi voru kynntar, mögnuðust umræðurnar meðal al- mennings og reynt var að fá mennta- málaráðherra til þess að samþykkja friðun gömlu húsanna, án árang- urs.17 Einar Olgeirsson flutti þá frumvarp á Alþingi haustið 1964 um breytingu á gömlu fornminjalögun- um þess efnis, að friðlýsa bæri öll hús sem byggð væru fyrir 1874.18 Frumvarpið hlaut ekki náð fyrir aug- um meirihluta Alþingis, en það varð þó til þess að samþykkt var önnur þingsályktunartillaga 1965 sem gekk út á að skipuð yrði nefnd til þess að endurskoða lögin um fornminjar frá 1907 og byggðasöfn frá 1947, og jafnframt samið frumvarp til laga um Þjóðminjasafn íslands. í nefnd- ina voru skipaðir Kristján Eldjárn þjóðminjavörður, Hörður Ágústsson listmálari og Þórður Eyjólfsson hæstaréttardómari.19 Nefndin lauk störfum 1968, og nýju lögin tóku gildi 1969 sem fyrr segir. Fyrstu húsin sem friðuð voru samkvæmt nýju lögunum voru vöru- skemma í Ólafsvík frá 1844 og Norska húsið í Stykkishólmi, byggt Verslunarhúsin á Eyrarbakka eru nú líkan eill. Frumkvæði einstaklinga Eitt elsta íbúðarhús á landinu er „Húsið" á Eyrarbakka, byggt 1765. Árið 1932 stóð til að rífa húsið. Það var þá í eigu þrotabús Kaupfélags- ins Heklu og viðskiptabanka þess. Þá gripu í taumana hjónin Ragnhild- ur Pétursdóttir og Halldór Þorsteins- son í Háteigi, keyptu húsið og létu gera vel við það.15 Húsið var síðar friðlýst, og er nú talið til merkustu húsa landsins. Hörður Ágústsson álítur þetta framtak Ragnhildar og Halldórs vera fyrsta skref einstak- linga í átt að húsafriðun hér á landi.16 Verr fór með verslunarhúsin á Eyrarbakka, sem að hluta til voru frá fyrri hluta 18. aldar. Enginn varð til þess að taka þau í fóstur, og voru þau rifin 1950. Nú er þar aðeins að finna leifar af hleðslum á Bakkan- um, og líkan af húsunum. Húsafriðun sem þáttur í umhverfisvernd Eins og komið hefur fram hér að framan, beindist áhugi manna og skilningur framan af einkum að frið- un einstakra húsa sem höfðu sögu- legt eða listrænt gildi. Það var ekki fyrr en komið var fram á miðjan „Húsið" á Eyrarbakka. sjötta áratuginn að farið var að ræða um gildi gamalla götumynda og verndun heilla hverfa og svæða. Margt stuðlaði að þessari umræðu, og verður nú getið þess helsta: 1. Deilur um Bernhöftstorfuna. Umræður um nýtt hús fýrir stjórnarráð íslands voru háværar í byrjun sjötta áratugarins. Beindust augu manna einkum að lóð Bernhöftstorfunnar svonefndu sem heppilegri fyrir nýtt 10 SAGNIR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Sagnir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.