Sagnir - 01.04.1989, Side 13

Sagnir - 01.04.1989, Side 13
Mér verður hússins dæmi... Norska húsið i Stykkishólmi reist 1828. Myndin tekin eftir aiðgerð 1988. 1828. Nú er 61 hús á skrá yfir friðuð hús. Þau eru ýmist í opinberri eigu eða einkaeign, og í umsjá eigend- anna.20 Bæjaryfirvöld í Reykjavík tóku þá stefnu árið 1957 að setja á stofn byggðasafn í Árbæ. Kjarni safnsins eru gömul bæjarhús í Árbæ frá 1880, en síðan hafa verið flutt þang- að allmörg hús og endurbyggð þar eða lagfærð. Flest húsanna eru úr Reykjavík, en nokkur eru ættuð ann- ars staðar að af landinu. Slík söfn eru, sem kunnugt er, algeng erlend- is og gegna þar sem hér sínu hlut- Verki, en koma þó hvergi í staðinn fyrir eðlilega nýtingu gamalla húsa í réttu umhverfi. Starfsmenn Árbæjar- safnsins hafa á síðustu árum sinnt því verkefni að gera úttekt á elstu þyggð í Reykjavík, og kann það að auðvelda skipulagsyfirvöldum að faka farsælar ákvarðanir. -■ Húsakönnun í Reykjavík 1967-70. Nýtt aðalskipulag fyrir eykjavík var samþykkt í júlí 1965. kipulag þetta var unnið undir yfir- sfjórn próf. Peters Bredsdorff frá aupmannahöfn í samvinnu við ís- enska sérfræðinga, og skyldi gilda 11 1983.-' Þar var gert ráð fyrir mikl- Ul1i breytingum á umferðargötum í -’urginni, einkum í miðborginni og elstu byggðinni, og þar með mörg ús dæmd til niðurrifs. Olli þetta ný]a skipulag miklum og almennum umræðum og deilum. Aftur varð Einar Olgeirsson málsvari húsa- friðunar á Alþingi er hann flutti frumvarp til laga um heildarskipu- lag miðbæjarins í Reykjavík. Hann hafði fyrst flutt frumvarpið í des- ember 1964, en málið varð ekki út- rætt á því þingi.22 Þá flutti hann það aftur í desember 1965, í kjölfar sam- þykktar borgarstjórnar.23 Lagði hann áherslu á að gamla byggðin í Reykja- vík væri ekki einkamál borgarstjórn- ar, heldur varðaði landsmenn alla og þar væri að finna ómetanlegar menningarsögulegar minjar, sem al- þingismönnum bæri að standa vörð um. Einkum benti hann á húsaröð- ina við Lækjargötu, Bernhöftstorf- una, en einnig varaði hann við hug- myndum borgaryfirvalda um að reisa ráðhús í Tjörninni, þar sem það myndi bæði skaða umhverfi hennar og skerða möguleika ríkis- valdsins til að byggja fyrir Alþingi. Einar lagði til að skipuð yrði sérstök nefnd tilnefnd af alþingismönnum, ríkisstjórn, borgarstjórn og Arki- tektafélagi Islands. Frumvarpið náði ekki fram að ganga, en næst gerðist það að borgarstjórn féllst á að láta kanna og meta varðveislugildi húsa og mannvirkja í gamla borgarhlut- anum. Herði Ágústssyni og Þor- steini Gunnarssyni arkitekt var falið að vinna þetta verk. Tekið var þó fram að varðveislutillögur skyldu hvergi brjóta í bága við samþykkt aðalskipulag.24 Hörður og Þorsteinn unnu verkið á árunum 1967-70, og lögðu gögn sín og tillögur um varðveislu fyrir borgar- ráð í lok þess tímabils. Þrátt fyrir gefnar forsendur lögðu þeir til að gömlu húsin á Bernhöftstorfunni yrðu friðuð „sem þýðingarmesta húsaröð borgarinnar frá gamalli tíð.“25 Borgarráð vildi ekki fallast á friðunartillöguna, og enn jukust deilurnar. í greinargerð Harðar og Þorsteins eru 269 hús færð á athug- unarskrá, öll reist fyrir desember 1927. Þar af eru 150 greind til varð- veislu á staðnum, 17 til safnvarð- veislu og um 100 til frekari rann- sókna og athugunar.26 Könnunin og sú umræða sem fylgdi í kjölfarið varð m.a. til þess að Arkitektafélag fslands tók friðun Bernhöftstorfunnar upp á sína arma.27 Félagið gekkst fyrir því að húsin væru mæld og rannsökuð, stjórn félagsins samþykkti áskorun til ríkis og borgar um að friða húsin í anda nýsamþykktra þjóðminjalaga. Árið eftir var haldin hugmynda- samkeppni um svæðið að frumkvæði stjórnar Arkitektafélagsins, og árið 1972 voru Torfusamtökin stofnuð til þess að fjalla um húsin og framtíð þeirra á breiðum grundvelli. 3. Torfusamtökin.2* Hvatamenn að stofnun Torfusamtakanna voru SAGNIR 11
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.