Sagnir - 01.04.1989, Page 95

Sagnir - 01.04.1989, Page 95
íslensk nýlendustefna Stúdentafélag Reykjavíkur sam- þykkti einnig svipaða ályktun. Greinar voru skrifaðar í blöð og tímarit um málið og voru flestir á sömu skoðun. Einn var þó sá maður sem var á öndverðum meiði við fjöldann. Prófessor Ólafur Lárusson skrifaði grein þar sem hann leiddi rök að því að Grænland hefði verið sjálfstætt ríki á sínum tíma á sama hátt og ísland.10 Grænlandsmálið kom til kasta Al- þingis 1925 er Benedikt Sveinsson, Magnús Jónsson og Tryggvi Þór- hallsson fluttu tillögu til þingsálykt- unar um skipun nefndar til að rann- saka réttarstöðu Grænlands gagn- vart íslandi." Benedikt hafði fram- sögu í málinu og sagði m.a.: „Græn- land hefir verið talin nýlenda ís- lands að fornu og er almennt nefnt svo í ritum, útlendum sem innlend- um, fram á síðustu tíma.“12 Alþingi ákvað að skipa þriggja manna nefnd til að rannsaka málið og voru flutn- ingsmenn tillögunnar kosnir í hana. Benedikt taldi að meginviðfangsefni nefndarinnar væri að rannsaka hve- nær nýlendurétturinn hefði glatast en ekki hvort hann hefði nokkurn tíman verið til staðar, því það var ljóst. Nefnd þessi skilaði aldrei áliti en hún mun vera nokkurs konar fyrirrennari utanríkismálanefndar Alþingis og hafa lagst niður er hin síðari tók til starfa. Nefndin var þó ekki alveg gagnslaus fyrir alla því hún keypti „sérbókasafn" Einars Benediktssonar til að glöggva sig á stöðu mála.13 Næst kom málið til kasta Alþingis 1931 er Norðmenn höfðu lagt undir sig Austur-Grænland. Þá flutti Jón Þorláksson fyrrv. forsætisráðherra svohljóðandi þingsályktunartillögu: „Alþingi ályktar að skora á ríkis- stjórnina að gæta hagsmuna íslands út af deilu þeirri, sem nú er risin milli stjórna Noregs og Danmerkur um réttindi til yfirráða á Græn- landi."14 Jón taldi að íslendingar ættu sögulegan rétt til Grænlands, hann benti á að þar væri auðlinda- gnótt og þar sem Grænlendingar gætu ekki nýtt sínar auðlindir sjálfir væri réttast að íslendingar gerðu það. Héðinn Valdimarsson taldi ekki að íslendingar ættu neinn sögulegan rétt og varaði eindregið fyrir sér hvernig væri með eignar- hald á þessum ísklumpi. Snemma virðist sú skoðun hafa komið fram að Grænland hafi til forna verið ís- lensk nýlenda. Líklegast má rekja þá skýringu til Einars Benediktssonar, sem m.a. orti um Grænland mörg og mergjuð ljóð. Fundirvoru haldnir um málið og áskoranir sendar til ríkisstjórnarinnar; t.d. samþykkti al- mennur borgarafundur í Reykjavík 1924 svohljóðandi ályktun: „Fundur- inn skorar á stjórnina að láta ekkert ógert, til þess að halda uppi rétt- mætum kröfum vorum til Grænlands, hinnar fornu nýlendu íslands."9 Sigurbogi. þeir að gera sem minnst úr honum í sagnfræðiritum sínum og sumir hreinlega sleppa honum.8 Hér heima •slendingar horfðu ekki aðgerða- lausir á deilur frænda sinna og inn- limun Dana. Útgerðarmenn horfðu vonaraugum til Grænlandsmiða og snemma á þriðja áratugnum fóru Þeir að manga til við ríkisstjórnina, hvort ekki væri hægt að fá aðstöðu á Grænlandi fyrir skipin. Umleitanir atgerðarmannanna höfðu það í för með sér að menn fóru að velta því SAGNIR 93
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Sagnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.