Sagnir - 01.04.1989, Síða 95

Sagnir - 01.04.1989, Síða 95
íslensk nýlendustefna Stúdentafélag Reykjavíkur sam- þykkti einnig svipaða ályktun. Greinar voru skrifaðar í blöð og tímarit um málið og voru flestir á sömu skoðun. Einn var þó sá maður sem var á öndverðum meiði við fjöldann. Prófessor Ólafur Lárusson skrifaði grein þar sem hann leiddi rök að því að Grænland hefði verið sjálfstætt ríki á sínum tíma á sama hátt og ísland.10 Grænlandsmálið kom til kasta Al- þingis 1925 er Benedikt Sveinsson, Magnús Jónsson og Tryggvi Þór- hallsson fluttu tillögu til þingsálykt- unar um skipun nefndar til að rann- saka réttarstöðu Grænlands gagn- vart íslandi." Benedikt hafði fram- sögu í málinu og sagði m.a.: „Græn- land hefir verið talin nýlenda ís- lands að fornu og er almennt nefnt svo í ritum, útlendum sem innlend- um, fram á síðustu tíma.“12 Alþingi ákvað að skipa þriggja manna nefnd til að rannsaka málið og voru flutn- ingsmenn tillögunnar kosnir í hana. Benedikt taldi að meginviðfangsefni nefndarinnar væri að rannsaka hve- nær nýlendurétturinn hefði glatast en ekki hvort hann hefði nokkurn tíman verið til staðar, því það var ljóst. Nefnd þessi skilaði aldrei áliti en hún mun vera nokkurs konar fyrirrennari utanríkismálanefndar Alþingis og hafa lagst niður er hin síðari tók til starfa. Nefndin var þó ekki alveg gagnslaus fyrir alla því hún keypti „sérbókasafn" Einars Benediktssonar til að glöggva sig á stöðu mála.13 Næst kom málið til kasta Alþingis 1931 er Norðmenn höfðu lagt undir sig Austur-Grænland. Þá flutti Jón Þorláksson fyrrv. forsætisráðherra svohljóðandi þingsályktunartillögu: „Alþingi ályktar að skora á ríkis- stjórnina að gæta hagsmuna íslands út af deilu þeirri, sem nú er risin milli stjórna Noregs og Danmerkur um réttindi til yfirráða á Græn- landi."14 Jón taldi að íslendingar ættu sögulegan rétt til Grænlands, hann benti á að þar væri auðlinda- gnótt og þar sem Grænlendingar gætu ekki nýtt sínar auðlindir sjálfir væri réttast að íslendingar gerðu það. Héðinn Valdimarsson taldi ekki að íslendingar ættu neinn sögulegan rétt og varaði eindregið fyrir sér hvernig væri með eignar- hald á þessum ísklumpi. Snemma virðist sú skoðun hafa komið fram að Grænland hafi til forna verið ís- lensk nýlenda. Líklegast má rekja þá skýringu til Einars Benediktssonar, sem m.a. orti um Grænland mörg og mergjuð ljóð. Fundirvoru haldnir um málið og áskoranir sendar til ríkisstjórnarinnar; t.d. samþykkti al- mennur borgarafundur í Reykjavík 1924 svohljóðandi ályktun: „Fundur- inn skorar á stjórnina að láta ekkert ógert, til þess að halda uppi rétt- mætum kröfum vorum til Grænlands, hinnar fornu nýlendu íslands."9 Sigurbogi. þeir að gera sem minnst úr honum í sagnfræðiritum sínum og sumir hreinlega sleppa honum.8 Hér heima •slendingar horfðu ekki aðgerða- lausir á deilur frænda sinna og inn- limun Dana. Útgerðarmenn horfðu vonaraugum til Grænlandsmiða og snemma á þriðja áratugnum fóru Þeir að manga til við ríkisstjórnina, hvort ekki væri hægt að fá aðstöðu á Grænlandi fyrir skipin. Umleitanir atgerðarmannanna höfðu það í för með sér að menn fóru að velta því SAGNIR 93
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Sagnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.