Sagnir - 01.04.1989, Side 104

Sagnir - 01.04.1989, Side 104
Magnús Hauksson Hluti af segulbandasafrti Ríkisútuarpsins. Þar eru geymdar 15000-16000 spólur. Efnið á þeim myndi endast í nœstum tueggja ára samfellda útsendingu. / tvarps- og sjónvarpsefni getur á margan hátt verið áhuga- vert fyrir sagnfræðinga. Það er heimild um sjálft sig og af þeim sökum er ástæða til að varðveita margt af því. Gamalt útvarps- og sjónvarpsefni hefur einnig í sér fólg- inn tíðaranda tímabils, tónlist og af- þreyingarefni ekki síst. Viðtöl við þá sem hafa upplifað fyrri tíma geta oft á tíðum verið merkilegar frásagnar- heimildir. Að síðustu verður ekki litið framhjá því í framtíðinni að mikill hluti af þjóðfélagsumræðunni fer fram í ljósvakamiðlunum; sagan er beinlínis að gerast þar. Þess vegna luma útvarp og sjónvarp ábyggilega á sagnfræðilegum gögn- um sem tæpast verður gengið framhjá í rannsóknarvinnu. Vistun - grisjun Svo virðist vera sem varðveisla og grisjun hljóðvarps- og sjónvarpsefn- is hjá Ríkisútvarpinu hafi verið frek- ar skipulagslítil. Engar samræmdar reglur hafa verið til um vistun efnis- ins. Á hljóðvarpinu hafa deildar- stjórar einkum haft um það að segja hvaða efni er geymt en hjá sjónvarp- inu aðallega framkvæmdastjóri. í grófum dráttum má segja að reynt sé að geyma allt efni sem talið er hafa menningarlegt gildi og sögu- legt: leikrit, viðtöl, tónlist sem tekin er upp á vegum hljóðvarpsins, fréttir, fréttaauka og sumt afþreyingarefni og þáttaraðir. Það virðist mikið hafa verið undir innsæi og dómgreind einstakra manna við stofnunina komið hve vel tekist hefur til um val á því efni sem varðveitt er. Fyrstu ár útvarpsins var efnið sent beint út og þar af leiðandi ekki varð- veitt. Árið 1935 eða '36 var farið að taka upp á plötur eftir því sem Jón Sigbjörnsson, sem vann á tækni- deild hljóðvarpsins í rúma 4 áratugi, upplýsti mig um. Það var tekið upp á plötur allt til ársins 1959 þegar út- varpið flutti á Skúlagötuna. Mikið er til af bæði talmáli og tónlist á þess- um plötum og talsvert er búið að afrita af því á hljóðbönd, mest talmál. Þorsteinn Hannesson, fyrr- verandi tónlistarstjóri, vinnur nú að því að skrá efnið í þessu safni. Ekki var hægt að taka yfir gamalt efni á plötunum svo af þeim sökum var því ekki fargað. Efni sem tekið var upp á plötur á sínum tíma er því mestallt varðveitt. Stálþræðir komu til sögunnar 1946 eða ’47 og þeir voru í notkun fram um 1950 er fyrstu segulböndin voru keypt. Mjög lítið er varðveitt af efni sem tekið var upp á stálþráð að sögn Mána Sigurjónssonar, sem vinnur við segulbandasafnið á safna- deild útvarpsins. Það sem varðveitt er hefur verið afritað og mest af því er talmál því tónlist var ekki hægt að taka upp á hann svo viðunandi væri. Það er alger tilviljun hvað varðveitt er á stálþráðunum því tekið var yfir á þá hvað eftir annað og oftast var um efni að ræða sem ekki þótti ástæða til að geyma. Eftir að segulbönd komust í notk- un var sumt efnið eftir sem áður sent beint út. Jón segir að á fyrstu árum segulbandsins hafi verið erfitt að fá bönd; þau voru ekki mikið á markaðnum og voru dýr. Það varð því að nýta þau vel. Jón og Máni eru sammála um að ekki hafi verið mik- ið hugsað um það fyrstu áratugina í sögu útvarpsins að ástæða væri til að geyma útvarpsefni. Máni telur að í segulbandasafni hljóðvarpsins séu nú um 15000- 16000 spólur sem að meðaltali eru um klukkutími að lengd. Nýjustu og bestu spólurnar eru taldar geymast í um 100 ár en um það er erfitt að segja hversu varanlegt hljóðbanda- efni er. Ef geyma á efnið lengur en líftími hljóðbandanna er verður að 102 SAGNIR
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.