Sagnir - 01.04.1989, Page 104

Sagnir - 01.04.1989, Page 104
Magnús Hauksson Hluti af segulbandasafrti Ríkisútuarpsins. Þar eru geymdar 15000-16000 spólur. Efnið á þeim myndi endast í nœstum tueggja ára samfellda útsendingu. / tvarps- og sjónvarpsefni getur á margan hátt verið áhuga- vert fyrir sagnfræðinga. Það er heimild um sjálft sig og af þeim sökum er ástæða til að varðveita margt af því. Gamalt útvarps- og sjónvarpsefni hefur einnig í sér fólg- inn tíðaranda tímabils, tónlist og af- þreyingarefni ekki síst. Viðtöl við þá sem hafa upplifað fyrri tíma geta oft á tíðum verið merkilegar frásagnar- heimildir. Að síðustu verður ekki litið framhjá því í framtíðinni að mikill hluti af þjóðfélagsumræðunni fer fram í ljósvakamiðlunum; sagan er beinlínis að gerast þar. Þess vegna luma útvarp og sjónvarp ábyggilega á sagnfræðilegum gögn- um sem tæpast verður gengið framhjá í rannsóknarvinnu. Vistun - grisjun Svo virðist vera sem varðveisla og grisjun hljóðvarps- og sjónvarpsefn- is hjá Ríkisútvarpinu hafi verið frek- ar skipulagslítil. Engar samræmdar reglur hafa verið til um vistun efnis- ins. Á hljóðvarpinu hafa deildar- stjórar einkum haft um það að segja hvaða efni er geymt en hjá sjónvarp- inu aðallega framkvæmdastjóri. í grófum dráttum má segja að reynt sé að geyma allt efni sem talið er hafa menningarlegt gildi og sögu- legt: leikrit, viðtöl, tónlist sem tekin er upp á vegum hljóðvarpsins, fréttir, fréttaauka og sumt afþreyingarefni og þáttaraðir. Það virðist mikið hafa verið undir innsæi og dómgreind einstakra manna við stofnunina komið hve vel tekist hefur til um val á því efni sem varðveitt er. Fyrstu ár útvarpsins var efnið sent beint út og þar af leiðandi ekki varð- veitt. Árið 1935 eða '36 var farið að taka upp á plötur eftir því sem Jón Sigbjörnsson, sem vann á tækni- deild hljóðvarpsins í rúma 4 áratugi, upplýsti mig um. Það var tekið upp á plötur allt til ársins 1959 þegar út- varpið flutti á Skúlagötuna. Mikið er til af bæði talmáli og tónlist á þess- um plötum og talsvert er búið að afrita af því á hljóðbönd, mest talmál. Þorsteinn Hannesson, fyrr- verandi tónlistarstjóri, vinnur nú að því að skrá efnið í þessu safni. Ekki var hægt að taka yfir gamalt efni á plötunum svo af þeim sökum var því ekki fargað. Efni sem tekið var upp á plötur á sínum tíma er því mestallt varðveitt. Stálþræðir komu til sögunnar 1946 eða ’47 og þeir voru í notkun fram um 1950 er fyrstu segulböndin voru keypt. Mjög lítið er varðveitt af efni sem tekið var upp á stálþráð að sögn Mána Sigurjónssonar, sem vinnur við segulbandasafnið á safna- deild útvarpsins. Það sem varðveitt er hefur verið afritað og mest af því er talmál því tónlist var ekki hægt að taka upp á hann svo viðunandi væri. Það er alger tilviljun hvað varðveitt er á stálþráðunum því tekið var yfir á þá hvað eftir annað og oftast var um efni að ræða sem ekki þótti ástæða til að geyma. Eftir að segulbönd komust í notk- un var sumt efnið eftir sem áður sent beint út. Jón segir að á fyrstu árum segulbandsins hafi verið erfitt að fá bönd; þau voru ekki mikið á markaðnum og voru dýr. Það varð því að nýta þau vel. Jón og Máni eru sammála um að ekki hafi verið mik- ið hugsað um það fyrstu áratugina í sögu útvarpsins að ástæða væri til að geyma útvarpsefni. Máni telur að í segulbandasafni hljóðvarpsins séu nú um 15000- 16000 spólur sem að meðaltali eru um klukkutími að lengd. Nýjustu og bestu spólurnar eru taldar geymast í um 100 ár en um það er erfitt að segja hversu varanlegt hljóðbanda- efni er. Ef geyma á efnið lengur en líftími hljóðbandanna er verður að 102 SAGNIR
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132

x

Sagnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.