Sagnir

Ataaseq assigiiaat ilaat

Sagnir - 01.04.1989, Qupperneq 108

Sagnir - 01.04.1989, Qupperneq 108
Magnús Hauksson að loka bænum, loka fyrir símann og loka fyrir útvarpið, þannig að íbúar úti um land fréttu ekkert af því sem var að gerast í höfuðstaðnum þar til rödd Helga Hjörvars heyrðist í útvarpinu þegar það var opnað á ný. Vitaskuld gefur það þáttum sem fjalla um söguleg efni aukið gildi að geta notað upptökur af þessu tagi.“ Hljóðbandaefni, og auðvitað ekki síður myndefni, hefur þanníg í sér þætti sem ritheimildir geta ekki miðlað. Þetta gerir að verkum að auk þess sem þetta efni hefur ótví- rætt heimildagildi lífgar það upp á dagskrána og gerir hana áhugaverðari og áheyrilegri, og vonandi skemmti- legri. „Hlustendur komast í mun nánari tengsl við hið sögulega efni sem verið er að flytja þegar persón- ur fortíðarinnar eru leiddar fram ljóslifandi. Slíkt er afar mikilvægt og þar kemur gildi útvarpsins ótvírætt fram," segir Eggert. Og hann heldur áfram: „Talsverður munur er t.d. á því að leiða saman Einar Olgeirsson og Stefán Jóhann Stefánsson í hita baráttunnar, þegar sá síðarnefndi leiddi ríkisstjórn sem hinn fyrrnefndi gagnrýndi óspart, frekar en að lesa upp úr Alþingistíðindum það sem þeir voru að segja. Og ef við fáum einnig tónlist frá sama tíma, jafnvel flutta af samtímahljómsveitum eða -söngvurum nálgumst við tíðaranda tímabilsins enn betur." En það getur verið dálítið fyrir- hafnarsamt að nota heimildir á hljóðböndum. Oft þarf að hlusta á heilu þættina frá upphafi til enda tii að finna það sem leitað er að. Að þessu leyti eru ritheimildir þægi- legri því fljótlegt er að renna augum yfir grein eða heila bók til að ganga úr skugga um hvort eitthvað nýtist manni. Þetta var einmitt reynsla Heimildarmenn Eggert Þór Bernharðsson, sagnfræðingur. Elín Kristinsdóttir, deildarstjóri safna- deildar Ríkisútvarpsins. Gunnhildur Björnsdóttir, filmusafni sjónyarpsins. Jóhanna Hafliðadóttir, aðstoðarfrétta- Eggerts Þórs: „Sá sem hefur tak- markaðan tíma getur varla leyft sér að hlusta á gamalt útvarpsefni klukkustundum saman dag eftir dag. Viti maður hins vegar nákvæm- lega að hverju maður er að leita er þetta yfirleitt lítið vandamál. Oftar en ekki er þó nauðsynlegt að sitja við segulbandið langtímum saman til þess að finna eitthvað bitastætt og þegar upp er staðið getur upp- skeran í krónum talið, laun dag- skrárgerðarmannsins, stundum ver- ið æði rýr, ef við lítum á þá hlið mála. í samanburði við þá vinnu sem fer í leit að efni á hljóðböndum er ritun eigin texta og flutningur hans fremur fyrirhafnarlítí11. Býsna langur tími fór nefnilega oft í það að hlusta á efni sem kom síðan að litl- um eða engum noturn." Þar eð spjaldskrárnar gefa tiltölu lega litlar upplýsingar um efni þátta verður leitin enn fyrirhafnarsamari og Eggert telur flokkunina í þeim skrám sem hann þurfti að nota á sfnum tíma „frekar óhagstæða" sagnfræðingum. „Auðvitað er einn vandinn við spjaldskrárgerðina eða flokkunina í heild fólginn í því að í ýmsum þáttum er minnst á mál sem hefði kannski verið áhugavert að nota, e.t.v. eitthvað örstutt sem var alls ekki meginefni þáttanna. Kannski er drepið á einhver atriði í 5-10 mínútur af klukkustundarlöng- um þætti en slíkt kemur þá yfirleitt ekki fram á spjaldinu. Oft eru þó ítarlegri upplýsingar á blöðum sem fylgja spólunum en til þess að kom- ast yfir þær þarf maður að hafa vit á að biðja um viðkomandi spólur. Vandinn þarna er svipaður og ann- ars staðar. Allir sem flokka efni lenda í erfiðleikum með það hvort sem þeir fást við bækur, blöð, tíma- maður á fréttastofu hljóðvarps. Jón Sigbjörnsson, fyrrverandi deildar stjóri tæknideildar hljóðvarps. Máni Sigurjónsson, starísmaður við segul- bandasafn safnadeildar hljóðvarpsins. rit eða eitthvað annað. En vissulega fylgja því ókostir að hafa ekki góða efnisflokkaða skrá yfir útvarpsefnið. Ef slík skrá væri til gætu sagn- fræðingar án efa nýtt útvarpið mun betur sem miðil og heimildagildi segulbandasafnsins kæmi glögglega í ljós.“ Lokaorð Af því sem nú hefur verið rakið má sjá að lengi vel í sögu útvarpsins var lítið hugsað um að útvarpsefni gæti haft þýðingu fyrir seinni kynslóðir sem sögulegt heimildaefni. En fram- undan er vonandi betri tíð því auð- sjáanlega er skilningur að vaxa á menningarlegu og sögulegu gildi út- varps- og sjónvarpsefnis og þýðingu góðs skipulags á vistun þessa efnis og skráningu. Með tilkomu safna- deildar útvarpsins hafa aðstæður breyst til batnaðar. Ávegum þessar- ar deildar er unnið að samræmdum reglum um grisjun útvarps- og sjón- varpsefnisins. Enn sem komið er, er tölvutæknin fyrst og fremst notuð við ritvinnslu, t.d. á fréttastofu hljóðvarps, en lítið fram undir þetta við skipulagningu og skráningu vist- aðs efnis. Á filmusafninu hafa er- lendar fréttir verið tölvuskráðar í u.þ.b. eitt ár og nýlega var farið að tölvuskrá innlent fréttaefni. í fram- tíðinni hlýtur þessi tækni að koma meir við sögu í sambandi við geymslu, skráningu, efnistöku og leit. Það sem einkum virðist valda erfiðleik- um við að nota gamalt útvarpsefni er að það er ekki nema að mjög tak- mörkuðu leyti efnistekið. Allir hljóta að sjá að það er afar tímafrekt og kostnaðarsamt að efnistaka allt efn- ið sem er vistað. Tilvísanir 1 „Sagnfræði og fjölmiðlun." Sagnir. Tímarit um söguleg efni 9, Rv. 1988, 42—49. 2 Lög um Þjóðskjalasafn íslands, nr. 66 frá 27. júní 1985, Stjórnartíðindi 1985, A, Rv. 1985, 206. 106 SAGNIR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Sagnir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.