Sagnir

Ataaseq assigiiaat ilaat

Sagnir - 01.04.1989, Qupperneq 114

Sagnir - 01.04.1989, Qupperneq 114
Magnús Þorkelsson saga? Rannsóknir á afmörkuðum þáttum atvinnusögu útfrá sjónar- horni héraðs eru nauðsynlegar eins og vikið verður að hér á eftir. Jón Ólafur ísberg kannar upphaf vélbátaútgerðar, sem og kapítal- isma í atvinnuháttum hérlendis. Jón Ólafur gagnrýnir aðferðir eldri sagn- fræðinga við rannsóknir á efninu. Hann telur þá hafa beint sjónum sínum um of að persónum og smá- atriðum. Þetta má án efa til sanns vegar færa. En þau rit sem Jón Ólafur gagnrýnir eru heimildasöfn, oft munnlegra heimilda, sem yngri menn geta gengið í. Okkar er þá að vinna rétt úr þeim. Jón Ólafur gerir grein fyrir sínum kenningum en virðist ekki vinna neitt sérstaklega úr þeim. Ólíkt Gísla Krisjánssyni tekur Jón Ólafur þetta á landsmæli- kvarða og styðst þá við rannsóknir ýmissa aðila. Þrátt fyrir frumlegri að- ferðir eru niðurstöður Jóns Ólafs hefðbundnar. Hár launakostnaður og skortur á vinnuafli eru taldar skýringar vélbátaútgerðar. Af- leiðingin minni þörf fyrir vinnuafl og aukinn afli. Þetta er þó ágætt yfirlit en sýnir þörfina fyrir byggðarann- sóknir á þeim þáttum sem hér eru til athugunar. Ásgeir Hilmar Jónsson fjallar um íhaldssemi bænda og áhrif hennar á menningarmál hérlendis. Jafnframt ber hann þróun hérlendis saman við þróun í þremur öðrum löndum. Ólíkt flestum öðmm höfundum seinni tíma má segja að þessi höfundur taki undir sjónarmið íhaldssamrar bændastéttar og lögbundins land- búnaðarsamfélags. Hann telur að of mikið frjálslyndi hefði komið á rót- leysi og ógnað menningunni. Jafn- vel ofurselt landið erlendum aðil um. Nú verður erfitt að ræða þetta mál, nema þá í viðtengingarhætti, sem er ekki góð fræðileg latína. Hann kemst að þeirri niðurstöðu að þó að 17. og 18. aldar íslendingar hefðu mátt þola hörmungar þá hafi seinni tíma landar búið við öfluga menningu og betri rætur til að byggja upp öflugt atvinnulíf. Ef ekki hefðu erlendir kaupmenn náð að kúga samfélagið eins og á Nýfundna- landi. Þetta er mögnuð kenning. Ekki verður hún tekin fyrir ítarlega hér en benda má á að ekki hefur at- vinnulíf íslendinga einkennst af stöðugleika eða jafnvægi síðan verslun var gefin frjáls eða einveldi aflétt. Þorlákur A. Jónsson fjallar um bændaverslun um miðja 19. öld. Hann veltir því fyrir sér að hve miklu leyti bændur bjuggu við sjálfsþurft í raun. Þar er margháttaður saman- burður og fróðlegur, tekin dæmi og niðurstöður fengnar. Góð grein og stutt. Árni Daníel Júlíusson tekur fyrir spurninguna um það hvort hér hafi ríkt eins konar lénsveldi í bænda- samfélaginu á síðustu öld. Árni Daníel bendir á ýmsar leiðir til að skoða og skilgreina bændasamfé- lagið hérlendis og sýnir þar með að hann á vissulega nóg verkefni fyrir höndum við frekari rannsóknir á þessu sviði. Nú hafa birst margar rannsóknir á ýmsum þáttum samfé- lagsins sem varpa ljósi á þetta mál og mætti nota þær til frekari leitar upplýsinga um málið. Ég sé fyrir mér mikið verk, enda þyrfti að taka fyrir marga hreppa og þá ólíkrar gerðar til að kanna málið. Svipað kalla greinar Þorláks og Jóns Ólafs á. Þær greinar sem hér hefur verið minnst á eru afar athyglisverðar og það eina sem vantar er smá saman- tekt á þeirri línu sem þær marka. Innan um ofannefndar greinar er svo grein um Collingwood. Sigrún Ásta Jónsdóttir tekur fyrir innlifunar- kenningu breska sagnfræðingsins R.G. Collingwoods. Þetta er ekki sá Collingwood sem nú er til í glæsi- legri litútgáfu Arnar og Örlygs, en ekki ómerkari. Höfundur tekur fyrir hugmyndir þessa fræðimanns um túlkun og meðhöndlun heimilda. Hér er verulega skemmtileg endur- sögn þótt höfundur leggi að vísu ekki margt fram frá sjálfum sér. Um söguna og fræðin Löng grein er um fund nokkurra manna og kvenna sem tengjast fjöl- miðlun og sagnfræði. Þarna er kom- ið víða við og öllum hollt að lesa þessa rökræðu þó ekki séu menn öllu sammála. Helstu niðurstöður eru þó þær að sagnfræðingar hafi verið seinir að átta sig á þeim kröf- um sem nýtísku fjölmiðlun gerir. Þá 112 SAGNIR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Sagnir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.