Milli mála - 01.01.2011, Blaðsíða 103

103
atlætið á Íslandi ólíkt því sem hún á að venjast. „Þar heimsóttum
við hið elskulega Havsteensfólk, […] Við nutum alúðlegrar gestrisni
á heimili þeirra, og enn einu sinni urðu okkur ljós menningarþæg-
indi meginlandsins.“25 Viðurgerningur hefur greinilega verið góður
en aðstæðurnar minnt hana á hvað margir íbúar á meginlandi
Evrópu bjuggu við betri aðstæður en Íslendingar.
Áhugi Íslendinga á mögulegu ríkidæmi Idu Pfeiffer kom illa við
hana og ekki varð hún yfir sig hrifin af þeim Íslendingum sem
byrjuðu á því að spyrja hana þegar hún kom til landsins, hvort hún
væri rík, hvort von væri á veisluhöldum hjá henni og mikilli vinnu
fyrir þá.26 Þeir féflettu hana, hún þurfti að kaupa hest þegar hún
kom, og selja hann þegar hún fór:
Alla hesta, sem nota þarf, verður að kaupa, því að ógerlegt er að fá hest að
láni. Þeir eru í þokkabót dýrir: […] Vilji menn svo selja hestana að
enduðu ferðalaginu, fæst ekki nema gjafverð fyrir þá, því enginn býður í
þá neitt, sem heitir, og sannast hér enn, að alls staðar í veröldinni er
mönnum gjarnt að hugsa mest um sinn hag. Menn vita, að skepnurnar
verður að skilja eftir, og þess vegna gæta þeir þess að bjóða ekki of hátt
verð. Ég verð að viðurkenna, að á þessu sviði er skapgerð Íslendinga mun
lítilmótlegri heldur en ég hafði búizt við og ennþá aumari en frá er sagt í
þeim bókum, sem ég hafði lesið um þá.27
Ida Pfeiffer vísar þarna til ferðabóka sem hún hafði kynnt sér þar
sem fjallað er um fégræðgi Íslendinga. Við undirbúning ferðar
sinnar studdist hún mjög við ferðalýsingar George Steuarts
Mackenzies. Hún var því viðbúin slíku en ekki nægilega eins og
þarna kemur fram. Ina von Grumbkow minnist hins vegar aldrei á
það í lýsingum sínum að Íslendingar ásældust fé hennar. Hún kallar
verðlag „að enskum hætti“ en um það segir hún: „Verðlag var hér
raunar að enskum hætti, en vel var að okkur búið og hafa verður í
huga, hve dýrt og erfitt er að afla hér margra lífsnauðsynja.“28
25 Ina von Grumbkow, Ísafold, bls. 119–120. „Das große Behagen kontinentaler Zivilisation“ er þýtt
sem ‘menningarþægindi meginlandsins’.
26 Ida Pfeiffer, Nordlandfahrt, bls. 64.
27 Ida Pfeiffer, Íslandsferð fyrir 100 árum, bls. 36–37.
28 Ina von Grumbkow, Ísafold, bls. 36.
ODDNÝ G. SVERRISDÓTTIR