Læknablaðið - 15.04.2007, Blaðsíða 53

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
sem meðferð. Sérstaklega hafa sjúklingar sem eru með sleglatif
og eru kældir góðar horfur.
E-18 Notkun ECMO-dælu á íslandi
Þorsteinn H. Ástráðsson', Bjarni Torfason2-3, Tómas Guöbjartsson2-3, Líney
Símonardóttir2, Felix Valsson1
felix@landspitali. is
'Svæfinga- og gjörgæsludeild, 2hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala,
Mæknadeild HÍ
Inngangur: ECMO-dæla (extracorporeal membrane
oxygenation) hefur verið eitt af meðferðarúrræðum við
alvarlega öndunarbilun í rúma þrjá áratugi, einkum hjá
nýburum. Hjá fullorðnum eru ábendingar hins vegar ekki eins
skýrar og árangur talinn lakari. Tilgangur þessarar rannsóknar
var að kanna árangur meðferðar ECMO-dælu á íslandi og þá
sérstaklega afdrif sjúklinganna.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturvirk og nær til allra
tilfella þar sem ECMO-dælu var beitt hér á landi. Upplýsingar
um sjúklinga fengust afturskyggnt úr sjúkraskrám. ECMO-dælan
var notuð til að „hvíla“ lungu sjúklinganna og þá með því að
veita blóði úr stórri bláæð í loftskiptatæki (gervilunga). Þar var
blóðið mettað súrefni um leið og koltvísýringur var fjarlægður
og blóðinu síðan veitt aftur til sjúklings í holæð eða náraslagæð.
Rannsóknin nær ekki til 3ja íslenskra sjúklinga sem fluttir voru
erlendis til ECMO-meðferðar, tvö börn og einn fullorðinn.Tveir
af þessum þremur einstaklingum létust. Rannsóknin nær heldur
ekki til fjögurra sjúklinga sem meðhöndlaðir voru með ECMO
án dælu (Novalung®) en tveir þeirra lifðu af meðferðina.
Niðurstöður: Alls hafa 8 sjúklingar verið meðhöndlaðir með
ECMO-dælu á íslandi frá 1991, meðalaldur 30 ár (14-71 ára), 6
karlar og tvær konur. Ástæða öndunarbilunar er sýnd í töflu. í
öllum tilfellum var meðferð með ECMO-dælu talin síðasta með-
ferðarúrræðið. Meðaltími á ECMO var 16 dagar (6-40 dagar).
Tveir sjúklingar (nr. 5 og 6) fengu marktækar blæðingar sem að
hluta mátti rekja til blóðþynningar í tengslum við meðferðina.
Að öðru leyti varð ekki vart alvarlegra fylgikvilla hjá þeim 5
sjúklingum (63%) sem lifðu meðferðina. Sjúklingarnir þrír sem
dóu létust vegna undirliggjandi sjúkdóms og án þess að hægt
væri að rekja dánarorsök til ECMO-meðferðarinnar. Einn sjúk-
lingur (nr. 3) var úrskurðaður heiladáinn en endurlífgun hafði
verið gerð fyrir ECMO-meðferðina. Annar sjúklingur (nr. 6) lést
vegna mikillar brjóstholsblæðingar eftir bílslys og sá þriðji (nr. 7)
lést af völdum hjartabilunar og sýklasóttarlosts.
Ályktun: Tveir þriðju sjúklinganna (63%) lifðu sem er betri
árangur en víðast erlendis þar sem hlutfallið er oftast á bilinu
15-54%. Hafa ber þó í huga að tilfelli í þessari rannsókn eru fá.
Engu að síður styðja niðurstöður þessarar rannsóknir til þess að
ECMO-dæla geti nýst í alvarlegri öndunarbilun hjá fullorðnum.
Hjá þessum sjúklingum var ekki um önnur meðferðarúrræði að
ræða og telja meðferðaraðilar að án ECMO-meðferðarinnar
hefðu þeir allir látist.
Sjúkl- ingur/ár Orsök öndunarbilunar Tegund ECMO Aldur (ár) Tími á ECMO (dagar) Afdrif
1 (1991) Fjöláverkar, bílslys lungnabrottnám V-A 16 40 Lifandi
2 (2001) Ásvelging eftir svæfingu V-V 18 26 Lifandi
3 (2002) Kransasðastífla, hjartastopp, (bráð hjartaaðgerð) V-A 46 5 Lést
4 (2002) Nærdrukknun V-V 28 6 Lifandi
5 (2003) Nærdrukknun V-V 14 7 Lifandi
6 (2003) Fjöláverkar, bílslys V-V 22 30 Lést
7 (2006) Hjartaþelsbólga, míturlokuleki, sýklasóttar lost, bráð hjartabilun, (bráð hjartaaðgerð) V-A 71 9 Lést
8 (2006) Hjartaþelsbólga, ósæðarleki, bráð hjartabilun, (bráð hjartaaðgerð) V-A 28 7 Lifandi
V-V: veno-venous, V-A: veno-arterial
E-19 „Hvað er þetta?“ Óvæntur fundur slímvefjaræxlis
(myxoma) við vélindaómun
Guðmundur Klemenzson', Gunnar S. Armannsson1, Hjörtur Sigurösson',
Bjarni Torfason2, Þórarinn Arnórsson2
klemenzs@landspitali. is
'Svæfinga- og gjörgæsludeild og, 2hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
Inngangur: Rúmlega 200 hjartaaðgerðir eru framkvæmdar á
Landspítalanum árlega og nær allir sjúklingarnir eru vélinda-
ómaðir (TEE) meðan á aðgerð stendur. í allt að fjórðungi
þessara sjúklinga leiðir vélindaómun eitthvað óvænt í ljós. Við
lýsum hér tveim tilfellum og sýnum myndir af slímvefjaræxlum
(myxoma) sem fundust af tilviljun við reglubundna vélinda-
ómun í aðgerð
Tilfelli 1: 77 ára gömul kona með hjartabilun á grundvelli svæs-
inna ósæðarlokuþrengsla og gáttaflökts var tekin til lokuskipta
og Maze-aðgerðar. Við venjubundna vélindaómskoðun sást æxli
í hægri gátt vaxið frá gáttaskilum. Inngripi var breytt, þannig að
til viðbótar fyrirhugaðri aðgerð var æxlið fjarlægt og reyndist um
slímvefjaræxli að ræða.
Tilfelli 2: 68 ára gömul kona, inniliggjandi á gjörgæslu vegna
hjartabilunar á grundvelli svæsinna ósæðarlokuþrengsla, krans-
æðasjúkdóms og gáttaflökts, var tekin til ósæðarloku- og krans-
æðaaðgerðar. Eftir innleiðslu varð sjúklingur mjög óstöðugur
í lífsmörkum, þurfti á hjartahnoði og adrenalíni að halda og
var hún tengd í flýti við hjarta- og lungnavél. Gerð var vélinda-
ómun og þar sást mikil samdráttarskerðing í bakvegg hjartans,
svæsin ósæðarlokuþrengsli og æxli í hægri gátt hjartans nálægt
efri holæð (superior vena cava). Aðgerð var því breytt því auk
Læknablaðið 2007/93 317