Læknablaðið - 15.04.2007, Blaðsíða 97

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SJÚKRAFLUTNINGAR
tilfella fylgdi læknir sjúklingi (mynd 3). Læknarnir
sem fara í sjúkraflug hafa misjafnan bakgrunn en
flestir eru læknakandídatar eða unglæknar. Þegar
um er að ræða erfiðari tilfelli er leitað til reyndari
lækna og þá oftast svæfingalækna en þess er þó
ekki oft þörf.
Umsvif sjúkraflugs frá Akureyri hafa aukist ár
frá ári og tækjakostur og búnaður allur batnað.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið gerði
þjónustusamning við Flugfélag íslands um sjúkra-
flug á norðursvæði árið 2001 og gilti hann til loka
ársins 2005 (mynd 4). Var reynsla af samstarfi við
flugfélagið mjög góð og nokkuð oft voru fleiri
en ein flugvél samtímis í sjúkraflugi. Flugfélagið
Mýflug hefur þjónustusamning um sjúkraflug
á norðursvæði (áður kallað norðursvæði og
Vestfirðir) með sérútbúinni sjúkraflugvél. Mýflug
er lítið flugfélag og hafði takmarkaða reynslu af
sjúkraflugi. Þegar samingurinn tók gildi í upphafi
árs 2006 átti flugfélagið ekki tilskilda flugvél en
leitað hefur verið til Flugfélags íslands sem hefur
þá lagt til flugvélar, oftast Twin Otter. Mýflug á
einnig Piper Chieftain en sú vél er lítil og uppfyllir
ekki nútímakröfur. Vélin er staðsett á ísafirði í
vetur að ósk heimamanna. Einnig er sjúkraflugvél
í Vestmannaeyjum, af gerðinni Piper Chieftain
þó svo að handhafi samnings um sjúkraflug frá
Vestmannaeyjum hafi boðið til mun stærri vél,
Dornier 228. Ekki liggja fyrir samningar við aðra
áhafnarmeðlimi en flugmenn. Rök fyrir staðsetn-
ingu sjúkraflugvéla eru þau að stundum eru skil-
yrði þannig að einungis er hægt að taka á loft en
ekki lenda á flugvél. Þjónustusamningar við báða
staðina hafa verið í uppnámi eins og alþjóð veit og
verður sú saga ekki rakin hér.
í skýrslu um sjúkraflug sem var unnin fyrir
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið árið
1999 var reynt að greina þörf á því að staðsetja
sjúkraflugvélar á ísafirði og í Vestmannaeyjum
(8). Niðurstaðan var sú að ekki væri hægt að sjá að
öryggi sjúklinga á þessum stöðum myndi minnka
þó sjúkraflugvélar væru ekki þar. Að vísu myndi
útköllum á þyrlum Landhelgisgæslunnar trúlega
fjölga um 4-5 á ári. Samt er enn þráttað um sjúkra-
flug frá þessum stöðum og umtalsverðum fjármun-
um varið til að viðhalda núverandi fyrirkomulagi.
Höfundar telja að reynslan sýni að mikilvægt
sé að flugfélög sem taka að sér þjónustusamninga
við Heilbrigðis- og tryggingarmálaráðuneytið hafi
nægilegt bolmagn til að leysa umsamin verk sóma-
samlega af hendi frá upphafi og út samningstím-
ann. Par að auki verði að gera ákveðnar kröfur um
þjálfun og menntun heilbrigðisstarfsmanna sem
koma að sjúkraflutningum í lofti.
Þyrlur Landhelgisgæslunar
Höfundar telja jafnframt að nauðsynlegt sé að
nýta sem best tækjakost Landhelgisgæslunnar. í
skýrslu sem kom nýlega út um þyrlubjörgunar-
þjónustu á íslandi segir orðrétt um staðarval fyrir
þyrlur (9):
Mynd 4. Skipting landsins
í svœði með tilliti til sjúkra-
flugs. Dregnir eru hringir
með 100 og 250 km radíus
umhverfis Reykjavík og
Akureyri.
Hagkvæmni og öryggi í rekstri krefst þess að þyrlu-
björgunarsveitin hafi bækistöð á einum stað og í
tengslum við höfuðstöðvar Landhelgisgæslu Islands,
sem nú eru við Skógarhlíð í Reykjavík. Á þeim
skamma tíma sem liðinn er síðan höfuðstöðvarn-
ar fluttu í Skógarhlíðina og starfssemi gæslunnar
tók að laga sig að samhæfingar- eftirlits- og björg-
unarstarfinu þar hefur fengist af því einstaklega
500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
| Læknir og sjúkraflutningamaöur Q] Sjúkrafiutningamaöur
Mynd 3.
Fjöldi sjúk-
linga fluttur
með flugvél
frá Akureyri á
árunum 2002-
2006, flokkað
eftir því hvort
lœknir var
með íför.
Læknablaðið 2007/93 361