Læknablaðið - 15.04.2007, Blaðsíða 59

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERIN'DA
kom í ljós ífarandi sýking í bæði brjóst- og kviðarholi. Sárið var
hreinsað og þurfti að fjarlægja töluvert af sýktum vef þannig að
gatið á brjóstveggnum varð tvöfalt stærra. Akveðið var að loka
sárinu með sogsvampi (VAC-system, KCI Medical®) sem tengd-
ur var við sog (-125 mmHg). Nokkur lög af svampi voru notuð
til að fylla upp í sárið og hjarta og lunga voru þakin með vaselín-
grisju undir svampinum. Skipt var um svamp á 5-7 daga fresti og
sárið dregið saman með því að nota sífellt minna magn svamps
við hverja skiptingu. Á næstu tveimur vikum náði hann hröðum
bata og komst úr öndunarvél. Ekki reyndist þörf á að skera
frekari vef úr sárinu en netja var flutt úr kviðarholi til að fylla
upp í holrými í brjótholi. Sjö vikum frá innlögn var gatinu (H4
lófi á stærð) lokað með vöðvaflipa (m. latissimus dorsi) og húð-
græðlingum frá læri. Hann var útskrifaður tveimur vikum síðar.
Tæpu ári síðar er hann við ágæta heilsu og kominn til starfa.
Ályktun: Sogsvamp er hægt að nota við meiriháttar sýkt skotsár
á brjóstholi.
E-31 Lækkandi tíðni umferðarslysa
Dagur Bjarnason', Brynjólfur Árni Mogensen jr1, Brynjólfur MogensenUJ
brynmog@iandspitali. is
'Læknadeild HÍ, 2slysa- og bráðasvið Landspítala, 3Slysavarnaráð
Inngangur: Mikil aukning í bifreiðaeign landsmanna hefur leitt
til aukins umferðarþunga á síðustu árum. Umferðarslys eru
algeng og innlagnartíðni slasaðra er há miðað við aðrar teg-
undir slysa þrátt fyrir að alvarlega slösuðum úr umferðarslysum
hafi fækkað um helming á síðustu 30 árum. Árlegur kostnaður
samfélagsins vegna afleiðinga umferðarslysa mælist í milljörð-
um króna. Markmið rannsóknarinnar var að kanna þróunina í
slysatíðni ökumanna úr umferðarslysum árin 1999-2006.
Efniviður og aðferðir: Allir ökumenn sem voru lögskráðir íbúar
á höfuðborgarsvæðinu og leituðu vegna áverka eftir umferð-
arslys á slysa- og bráðadeild Landspítala á árunum 1999 til og
með 2006. Orsakir umferðarslysanna voru fundnar í norræna
flokkunarkerfinu um ytri áverka (NOMESCO). Slysagreiningar
voru fundnar í ICD-10 sjúkraskráningarkerfinu.
Niðurstöður: Á slysa- og bráðadeild Landspítala komu 11.520
slasaðir ökumenn á árunum 1999 til og með 2006 sem voru með
Iögheimili á höfuðborgarsvæðinu. Konur voru í meiri hluta eða
5794 á móti 5726 körlum. Meðal slysatíðni ökumanna á hverja
1000 íbúa var 7,81 hjá konum en 7,17 hjá körlum. Slysatíðnin
er langhæst frá 17-24 ára aldurs hjá bæði konum og körlum.
Hún er hæst í kringum 18 ára aldur hjá konum, eða 34,4 en
einnig körlum, eða 30,2 á hverja 1000 íbúa. Karlarnir eru fleiri
á fyrsta löglega aldursárinu en konur og síðan eftir 65 ára aldur.
Slysatíðnin hefur lækkað marktækt hjá báðum kynjum fyrir
ökumenn bifreiða, eða að meðaltali 3,4% á ári hjá körlum og
2,8% hjá konum. Innlagnartíðni karla er hins vegar mun hærri
en kvenna. Hálstognun er langalgengasta sjúkdómsgreiningin.
Slysatíðni bifhjólaökumanna hefur aukist hjá bæði konum og
körlum árin 2005 og 2006.
Ályktun: Slysatíðni ökumanna bifreiða hefur lækkað marktækt
á undanförnum 8 árum hjá bæði konum og körlum þrátt fyrir
aukna bifreiðaeign og meiri umferðarþunga. Konur eru í meiri
hluta slasaðra ökumanna en innlagnartíðni karla er hærri.
Ungum ökumönnum er langhættast í umferðinni.
E-32 Orsakir, tegund og alvarleiki áverka þeirra sem
lögðust inn á Landspítala árið 2005 vegna afleiðinga slysa og
ofbeldis
brynmog@landspitali. is
Brynjólfur Árni Mogensen jr', Dagur Bjamason', Brynjólfur Mogensen1-2
'Læknadeild HÍ, 2slysa- og bráðasvið Landspítala
Inngangur: Það er talið að einn af sex hljóti áverka á hverju ári
og þurfi að leita sér aðstoðar í heilbrigðiskerfinu. Lítinn hluta af
þeim sem hljóta áverka þarf að leggja inn á sjúkrahús og yfirleitt
aðeins þá sem hljóta alvarlega áverka. Áverkaflokkun er talin
þýðingarmikil í öllum rannsóknum á faraldsfræði slysa en sátt
þarf að vera um skilgreiningu á áverkaflokkuninni. Markmið
rannsóknarinnar var að meta orsakir og alvarleika áverka þeirra
sem lögðust inn á Landspítala á árinu 2005 vegna afleiðinga
slysa og ofbeldis
Efniviður og aðferðir: I úrtakinu voru allir sem lögðust inn á
Landspítala með áverka á árinu 2005 að brunaáverkum undan-
skildum. Orsakir áverkanna voru skráðar samkvæmt norræna
flokkunarkerfinu um ytri áverka (NOMESCO). Slysagreiningar
voru skráðar samkvæmt ICD-10. Áverkastigunin var metin sam-
kvæmt Abbreviated Injury Scale 1990 Revision, update 1998 og
áverkaskorið samkvæmt Baker et al. frá 1974 og Jóhann Heiðar
og Brynjólfur Mogensen 2002. Öll vafaatriði í orsökum, slysa-
greiningu og áverkastigun voru borin undir einn aðila (BM).
Niðurstöður: Á slysa- og bráðadeild komu 31.524 með áverka
árið 2005. Leggja þurfti inn 1342 einstaklinga með áverka eftir
slys eða ofbeldi. Þar af 657 karla og 685 konur. Meðaldur karla
var 43 ár og kvenna 56 ár. Algengustu orsakir slysa voru heima-
slys 593, frítímaslys 540, vinnuslys 261 og umferðarslys 133 en
vegna áverka eftir afleiðingar ofbeldis voru 50 lagðir inn. Þrír
létust og voru með áverkaskor 75,18 voru Iífshættulega slasaðir,
50 voru alvarlega slasaðir, 334 voru mikið slasaðir, 641 voru slas-
aðir í meðallagi en lítið slasaðir voru 242. Frítíma-, umferðar- og
heimaslys voru algengustu orsakir alvarlegustu áverkanna með
áverkaskor 16 eða meira.
Ályktun: Aðeins lítinn hluta af þeim sem hljóta áverka þarf að
leggja inn á sjúkrahús. Um það bil 8 einstaklinga þarf að leggja
inn á Landspítala með mikla eða þaðan af alvarlegri áverka
í hverri viku. Frítíma-, umferðar- og heimaslys orsaka alvar-
legustu áverkana með áverkaskor meira en 16 en langflestir, af
þeim sem þurfti að leggja inn vegna afleiðinga slysa eða ofbeldis,
voru með meðal eða mikla áverka. Áverkastigun og áverkaskor
gefa mikla möguleika á því að mæla hvort breytingar verða í
faraldsfræði alvarlegri áverka bæði vegna slysa og ofbeldis.
Læknablaðið 2007/93 3 23