Læknablaðið : fylgirit - 01.12.2000, Side 52

I ÁGRIP ERINDA / X. VÍSINDARÁÐSTEFNA LÆKNADEILDAR HÍ
Samanburöur á þrengslum samkvæmt æöamynd og hálsæöaómun fyrir vinstri (fyrri tala í töflu)
og hægri hálsæö (síöari tala í töflu).
Þrengsli samkvæmt hálsæöamyndatöku
Omun 0-20% 21-40% 41-60% 61-80% 81-90% >90% Fjöldi
0-20% 25+19 3+1 1+1 0+1 1+0 53
21-40% 4+9 6+3 1+4 0+1 0+1 29
41- 60% 1+0 0+1 1+0 1+0 4
61- 80% 0+1 1+0 3+0 0+2 7
81- 90% 0+1 0+1 0+1 0+1 4
> 90% 0+1 1*+1* 1
Samtals 59 14 10 6 6 3 98
* Æöinni var lýst sem lokaðri í svari æðarannsóknar og reyndist einnig lokuö viö
hálsæöamyndatöku.
Kappastuöull fyrir vinstri hlið = 0,51 (95%CI=0,33-0,69)
Kappastuöull fyrir hægra hlið = 0,29 (95%CI=0,15-0,42)
Ályktanir: Rannsóknin sýnir að nákvæmni ómunar við greiningu
hálsæðaþrengsla er í besta falli sæmileg (fair) þegar hún er borin
saman við hálsæðamyndatöku. Ástæða þess er sennilega sú að ein-
ungis er um fáa samanburði að ræða. Mikilvægt er að halda áfram
þessum samanburði þannig að nákvæmni rannsóknarinnar aukist,
en með því móti væri hægt að fækka fjölda ífarandi æðamynda.
E 85 Dánartíðni sjúklinga með flogaveiki. Rannsókn á fimm
ára tímabili hjá algengishópi
Elías Ólafsson , W. Allen Hauser3
'Taugalækningadeild Landspítala Hringbraut, 2læknadeild HÍ, ’Sergievsky Center,
Columbia University, New York, NY
Netfang: eliasol@hi.is
Inngangur: Rannsóknir hafa sýnt að dánartíðni hjá flogaveikum er
hækkuð, en aðeins fáeinar þessara rannsókna voru gerðar í afmörk-
uðu þýði (population based). Við höfum rannsakað dánartíðni al-
gengishóps flogaveikra í afmörkuðu þýði á Islandi.
Efniviður og aðferðir: Allir einstaklingar með flogaveiki sem
bjuggu á skilgreindu svæði á íslandi á algengisdaginn (prevalence
day) sem var 31. desember 1993 eru með í rannsókninni (n=421).
Fundinn var dánardagur allra þeirra sem létust fyrstu fimm árin eft-
ir algengisdaginn.
Niðurstöður: Þrjátíu og sjö einstaklingar (8,8%) dóu á þessu fimm
ára tímabili; Standardized Morbidity Ratio (SMR) 1,6 (1,1-2,2).
Dánartíðni var aukin hjá einstaklingum með “remote symptomat-
ic” flogaveiki sem hafði i) staðið lengi (>12 mánuði) (SMR 3,2 (2,0-
4,8)) en ekki ef ii) flogaveikin var nýgreind (<12 mánuði) (SMR 2,0
(0,8-3,8)). Dánartíðnin var einnig aukin hjá einstaklingum með
“progressive symptomatic” flog fyrsta árið eftir greiningu
(SMRiár 10,8 (3.2-23.2)) en ekki á fyrstu fimm árunum eftir grein-
ingu (SMRsá, 2,4 (0,9-5,2)).
Dánartíðni var ekki aukin hjá þeim sem höfðu eðlilegt heilalínurit
og óþekkta orsök (SMR 1,1 (0,4-2,5)); óvirk flog (SMR 1,2 (0,5-
2,2)); alflog (primary generalized seizures), SMR 2,1 (0,8-11,8);
upphaf einkenna eftir 55 ára aldur og óþekkta orsök; (SMR 1,2
(0,5-2,3)) eða einhverja eftirtalinna flogategunda þegar orsök er ó-
þekkt: “generalized” (SMR 1,5 (0,7-2,8)); partial; SMR 1,6 (0,8-
3,4); primary generalized; SMR 2,1 (0,1-11,8).
Ályktanir: Meginniðurstöður þessarar rannsóknar eru að heildar-
dánartíðni er aukin hjá algengishópi flogaveikra í afmörkuðu þýði,
SMR 1,6. Mest af aukningunni skýrist af hækkaðri dánartíðni hjá
einstaklingum með “remote symptomatic” flog (SMR 3,2) og hjá
einstaklingum með virka flogaveiki á algengisdaginn (SMR 1,7).
E 86 Meðferð langvinnra verkja, þverfagleg nálgun
Magnús Ólason
Verkjasvið Reykjalundar
Netfang: MagnusO@REYKJALUNDUR.is
Inngangur: Á Reykjalundi er starfrækt sérstakt meðferðarsvið þar
sem fengist er við langvinn verkjavandamál. Meðferðin byggist með-
al annars á fræðslu. Jafnframt er dregið úr og hætt notkun verkjastill-
andi lyfja. Svefntruflanir eru leiðréttar. Nokkrir sjúklinganna fá hug-
ræna atferlismeðferð. Megináhersla er lögð á að auka færni fremur
en að losa fólk við verkina sem oft er óraunhæft markmið.
Efniviður og aðferðir: Á þriggja ára tímabili (1997-1999) fór fram
könnun á árangri hinnar þverfaglegu meðferðar sem veitt er á
verkjasviði Reykjalundar. Alls tóku 158 sjúklingar þátt í rannsókn-
inni og voru þeir valdir af handahófi. Af þeim voru 112 konur en 46
karlar. Meðalaldur var 39,5 ár. Meðaldvalartími var sjö vikur. Sjúk-
lingarnir svöruðu spurningalista þegar þeir voru innskrifaðir á
Reykjalund og síðan aftur við útskrift og 90 hafa svarað spurninga-
lista um það bil einu ári eftir útskrift. Sjúklingar mátu meðal annars
eigin verki, kvíða og þunglyndi á tölukvarða (Numeric Rating
Scale, NRS).
Niðurstöður: Um 50% sjúklinganna höfðu haft verki í fimm ár eða
lengur og tæplega helmingur þeirra (48,1%) átti við bakvandamál
að stríða. Rúmlega 80% sjúklinganna tóku verkjalyf daglega við
komu á verkjasvið Reykjalundar. Marktæk minnkun á verkjum,
kvíða og depurð kom fram við útskrift og við eftirlit tæpu ári eftir
útskrift. Við innskrift voru 18,4% sjúklinganna vinnufær og 33,4%
voru á örorku- eða endurhæfingarlífeyri. Við útskrift voru 48,1%
vinnufær og við eftirlit eftir um það bil eitt ár frá útskrift voru 61,1 %
vinnufær.
Ályktanir: Þverfagleg nálgun á endurhæfingardeild er hentugt með-
ferðarform gegn langvinnum verkjum. Meðferðin eykur færni ein-
staklinganna en dregur ekki að sama skapi úr verkjum. Dagleg
verkjalyfjanotkun er óþörf hjá fólki með langvinna verki sem ekki
stafa af illkynja sjúkdómi.
E 87 Aðgreining klínískra einkenna psoriasis eftir arfgerðum
Jóhann E. Guðjónsson', Ari Kárason2 Arna Antonsdóttir2, Hjaltey Rún-
arsdóttir2, Jeff Gulcher2, Kári Stefánsson2, Helgi Valdimarsson'
'Rannsóknastofa Háskólans í ónæmisfræði, 2íslensk Erföagreining, Reykjavík
Netfang: helgiv@rsp.is
Inngangur: Psoriasis er talinn vera einn af sjálfofnæmissjúkdómum
húðar. Hann hefur flókið erfðamynstur og er talið að uppkoma
hans stafi af samspili erfða og ákveðinna umhverfisþátta, þar á
meðal (-hemolýtískra streptókokka. Við höfum gert genaleit á 369
psoriasissjúklingum innan 73 ætta og fundið sterk tengsl inn á
MHC-svæði litnings 6 (lod score=ll). í öðru ágripi (Ari Kárason og
fl.) er greint frá rannsókn sem sýnir að þessi tengsl einskorðuðust
við 67% sjúklinganna sem höfðu vefjaflokkasameindina HLA-
Cw6. Þeir sjúklingar sem voru með Cw6 sýndu einnig sterk tengsl
inn á svæði á litningi 19 en slík tengsl voru ekki til staðar hjá þeim
sjúklingum sem ekki höfðu Cw6. Klínísk einkenni þessara tveggja
hópa voru borin saman.
Efniviður og aðferðin Allir sjúklingarnir voru skoðaðir af sama
lækninum (JEG) og einnig var tekin nákvæm sjúkrasaga. Aðeins
52 Læknablaðið / FYLGIRIT 40 2000/86