Frjáls verslun - 01.04.2009, Blaðsíða 31

F R J Á L S V E R S L U N • 3 . T B L . 2 0 0 9 31
70 ára
Hagsagan í 70 ár
1955:
Erlendur Einarsson
forstjóri SÍS
Þetta ár tók ungur
maður við forstjóra-
starfinu hjá sís,
erlendur einarsson.
Hann var forstjóri
félagsins til 1986,
eða í rúma þrjá ára-
tugi. Þann tíma var hann einn valda-
mesti maður viðskiptalífsins ásamt
bankastjórum ríkisbankanna.
1958:
Landhelgin
í 12 mílur
íslendingar ákváðu einhliða
að færa landhelgina í kringum
ísland út í 12 mílur árið 1958.
bretar mótmæltu þessu
kröftuglega og sendu herskip á
íslandsmið til að vernda breska
fiskveiðiflotann. deilunni lauk
árið 1961.
1957:
Seðlabankinn
stofnaður
samsteypustjórn Hermanns
jónassonar skipti landsbankanum
upp í tvær deildir, seðlabanka
íslands og viðskiptabanka. skyldi
hvor um sig lúta sérstakri stjórn.
seðlabankinn, eða aðrir bankar
í umboði hans, skyldi hafa með
höndum kaup og sölu á erlendum
gjaldeyri. var seðlabankanum
jafnframt fært aukið vald í
gjaldeyrismálum og til að hafa áhrif
á starfsemi banka og sparisjóða.
jafnframt var honum heimilað,
að höfðu samráði við ríkisstjórn,
að kveða á um vexti banka og
sparisjóða. bankastjórar urðu tveir,
vilhjálmur Þór, aðalbankastjóri, og
jón g. maríasson.
1955:
Hörð verkfallsátök
– skipting kökunnar
verkfallið, sem hófst um miðjan mars
þetta ár og stóð nánast út apríl 1955,
var einhver hörðustu verkfallsátök
íslandssögunnar. verkfallsátök hafa
oftar en ekki einkennt íslenskt atvinnulíf
og orðið uppspretta margra pistla og
greina um skiptingu þjóðarkökunnar á
milli vinnuafls og fjármagns, launþega
og atvinnurekenda. í verkfallsátökunum
1955 bar mjög á eðvarð sigurðssyni,
formanni dagsbrúnar, og guðmundi
j. guðmundssyni sem tók við
formennskunni í dagsbrún af eðvarð.
til eru sögur úr verkfallinu af því þegar
verkfallsverðir stöðvuðu umferð og helltu
niður mjólk og bensíni.
1957:
Jónas H. Haralz
efnahagsráðgjafi
jónas H. Haralz var ráðinn efnahagsráð-
gjafi vinstri stjórnar Hermanns jónassonar
og hélt því starfi áfram hjá ríkisstjórn emils
jónssonar (des. 1958) og viðreisnarstjórn
ólafs thors (nóv. 1959). jónas varð forstjóri
efnahagsstofnunar í ársbyrjun 1962.
1951:
Herinn á
Keflavíkurflugvelli
íslendingar gerðu varnarsamning við
bandaríkjamenn árið 1951. Þar með
hófst mikil umræða um hermangið
á íslandi, þ.e. þann ágóða sem
íslendingar hefðu af samningnum.
fjöldi íslendinga komst í vinnu á
vellinum þegar bandaríkjamenn
byggðu upp svæðið. völlurinn var um
árabil eitt umtalaðasta atvinnusvæði
á íslandi og fyrirtækin íslenskir aðal-
verktakar og keflavíkurverktakar skutu
þar rótum í skjóli einokunar við upp-
byggingu svæðisins.
1955:
Ameríkuflugið hófst
Það var árið 1955 sem loftleiðir hófu flug til
lúxemborgar og bandaríkjanna. Þar með hófst ein-
hver glæsilegasti kafli íslenskrar flug- og atvinnu-
sögu. loftleiðir urðu þungavigtarfélag á flugleið-
inni yfir atlantshafið og þekktasta lággjaldaflug-
félagið. erlendu flugrisarnir litu félagið hornaauga.
loftleiðir flugu milli lúxemborgar og bandaríkjanna
og naut félagið mikillar virðingar stjórnvalda í báðum
þessum löndum – sem og arftakar þess, flugleiðir og
icelandair.
Guðmundur
J. Guðmundsson.