Frjáls verslun - 01.04.2009, Blaðsíða 47

F R J Á L S V E R S L U N • 3 . T B L . 2 0 0 9 47
70 ára
ensku: „Kæri herra Jan Carlson. Ég er rit-
stjóri viðskiptatímaritsins Frjáls verslun á
Íslandi. Ég er líka eigandi og útgefandi blaðs-
ins auk nokkurra annarra tímarita. Ég kann
ekkert í blaðamennsku, hef aldrei tekið við-
tal og á erfitt með að setja saman texta. Viltu
hjálpa mér.“ Hann hló óskaplega að þess-
ari yfirlýsingu. Við sátum eftir þetta í tæpar
þrjár klukkustundir, ræddum málin og sam-
einuðum alvarlega og faglega umræðu um
rekstur og stjórnun fyrirtækja, en slógum líka
á léttari strengi og hlógum.“
Magnús var útgefandi Frjálsrar verslunar
frá 1982 til 1995 en þá seldi hann blaðið til
núverandi eiganda og útgefanda, Benedikts
Jóhannessonar.
Lög um fjölmiðla nauðsynleg
„Eftir aldamótin síðustu var ég í hópi þeirra
sem töldu að setja yrði fjölmiðlalög og
ramma m.a. um eignarhald fjölmiðla. Hafði
ég á tveimur áratugum frá árinu 1982 orðið
langstærsti útgefandi tímarita með öfluga
bókaútgáfu og aðra starfsemi til viðbótar.
Fyrirtæki mitt gaf út 170 tölublöð tímarita á
ári, þegar mest var. Allan þann tíma sem ég
var útgefandi var stefna mín skýr hvað varðar
tvennt í rekstri fjölmiðla- og útgáfufyrirtækis
míns. Í fyrsta lagi að reyna aldrei að hafa
áhrif á efni blaða í því augnamiði að koma
mínum skoðunum að. Í öðru lagi reyndi
ég eftir megni að verða eins óháður auglýs-
endum og hægt var. Við náðum í mínu fyr-
irtæki að vera ekki með stærri hluta viðskipta
við einn aðila á hverjum tíma en rúmlega eitt
prósent af veltu. Ég sem eigandi eins stærsta
fjölmiðlafyrirtækis á Íslandi hafði að sjálf-
sögðu oft orðið fyrir þrýstingi auglýsenda í
viðkvæmum málum vegna efnis og/eða við-
tala í tímaritunum.
Ég var afskaplega ánægður með frum-
kvæði ríkisstjórnar Íslands undir forystu
Davíðs Oddssonar að leggja fram frumvarp
um fjölmiðla, fyrstu útgáfuna. Lýsti mig
strax fylgjandi frumvarpinu, því meðal ann-
ars voru eigendum fjölmiðla settar ýmsar
skorður, sem ég taldi nauðsynlegar og réttar
fyrir þróun fjölmiðla til framtíðar vegna
áhrifa þeirra á þróun samfélags okkar.
Á þessum tíma voru komnar fram skýrar
vísbendingar um misnotkun ákveðinna fjöl-
miðla af hálfu eigenda þeirra. Nokkuð sem
gæti vaxið og orðið verra. Endurnýjuð útgáfa
frumvarps um fjölmiðla var samþykkt sem
lög á Alþingi, sem Ólafur Ragnar Grímsson
forseti Íslands neitaði að skrifa undir, sem
frægt er orðið. Það var alvarleg og skaðleg
aðgerð fyrir þróun þjóðfélags okkar, að mínu
viti popúlismi, en ekki kalt, vitsmunalegt mat
á þörfum okkar fyrir fjölmiðlalög. Við sjáum
hversu alvarlegar afleiðingar þessi gjörð hafði
síðan á fjölmiðlaumræðu og þróun þjóð-
félagsins. Tjónið hefur orðið mikið.
Gömlu fjölmiðlarnir, dagblöð, sjónvarp,
útvarp og tímarit, eru nú á færri höndum
en áður og ósjálfstæði blaðamanna á margan
hátt meira en var á mínum árum í fjölmiðla-
rekstri, árunum 1982–2004. Nýju fjölmiðla-
rnir með tilkomu netsins eru nú komnir
fram og sjálfstæði þeirra er mest. Vona ég að
áhrif þessarar margþættu fjölmiðlunar vaxi í
framtíðinni,“ segir Magnús og bætir við að
lokum sér þykir afskaplega vænt um Frjálsa
verslun óskar hann blaðinu innilega til ham-
ingju með 70 ára afmælið.
Magnús segir eitt það
eftirminnilegasta frá þessum
stutta tíma á ritstjórastóli
Frjálsrar verslunar vera
viðtal, sem honum tókst
að ná við Jan Carlson,
forstjóra SAS.
Magnús Hreggviðsson var
útgefandi Frjálsrar versl-
unar frá 1982 til 1995. Hann
var ritstjóri í tæpt ár eftir að
hann keypti blaðið.