Frjáls verslun - 01.04.2009, Blaðsíða 132

132 F R J Á L S V E R S L U N • 3 . T B L . 2 0 0 9
Á hverfanda hveli til viltu vinna milljarð?
Kvikmyndir
Stiklað á myndum sem hlutu Óskarsverðlaun í lok hvers áratugar frá því að
Frjáls verslun hóf göngu sína árið 1939.
texti:
hilmar Karlsson
Á
rið 1939 er merkilegast fyrir að þá gerðu Þjóðverjar innrás
í Pólland sem markaði upphaf síðari heimsstyrjaldarinnar.
1939 er einnig af mörgum talið eitt merkilegasta
árið í bandarískri kvikmyndasögu. Það vill svo
til að tíu kvikmyndir voru tilnefndar sem besta
kvikmynd fyrir árið 1939 og eru fimm þeirra klass-
ískar í kvikmyndasögunni. Auk þess var 1939 árið
sem Orson Welles byrjaði að undirbúa Citizen Kane
sem yfirleitt er í efsta sæti þegar kosið er um bestu
kvikmyndir allra tíma. Það var samt ekki tekið út með
sældinni að fullklára Citizen Kane og tók Welles heilt ár í
að kvikmynda hana.
Svo vill til að 1939 er mjög tíðindalítið í evrópskri kvik-
myndasögu og er eins og aðdragandi og upphaf styrjaldarinnar
hafi dregið allan kjark úr kvikmyndagerðarmönnum. Tvær
franskar kvikmyndir verða að teljast merkilegastar í
evrópskri kvikmyndagerð frá þessu ári og eru það La
règle du jeu (Jean Renoir) og Le jour se lève (Marcel
Carné),
Árið 1939 fæddust nokkrir leikstjórar sem áttu
eftir að setja mark sitt á kvikmyndasöguna. Helstir
þeirra eru Francis Ford Coppola, Peter Bogdanovich,
William Friedkin, John Badham, Wes Craven, Fred Sche-
pisi og Volker Schlöndorf. Meðal leikara sem fæddust árið 1939
1939 Gone With the Wind
1949 All the King's Men
1959 Ben Hur
1969 Midnight Cowboy