Frjáls verslun - 01.07.2006, Qupperneq 27

F R J Á L S V E R S L U N • 7 . T B L . 2 0 0 6 27
FORSÍÐUEFNI
Mörg þeirra hafi gengið í Evrópusambandið, og nú séu aðildarríki
þess 25 lönd og útlit sé fyrir að fjölgi enn.
„Í dag er ESB bandalag 25 þjóða og þar af átta láglaunaþjóða
og bráðum tíu láglaunaþjóða sem hinar ríku þjóðir Vestur-Evrópu
kveinka sér undan. Hin fagra sýn Evrópusósíalistanna um að öll
laun myndu jafnast upp á við gengur ekki upp, heldur þvert á móti.
Laun þeirra sem best hafa kjörin lækka og þeirra verst settu hækka
lítið. Þetta er allt annað bandalag en var og ég
býst við að brátt fari stjórnendur ESB að fikra sig
til baka. Ég trúi því líka að strax á næsta ári verði
Evrópuumræðan hér á landi gjörbreytt; stjórn-
málamenn sem hafa verið mjög ástfangnir af
þessu ævintýri hafa gleymt því að sum ævintýri
enda úti í mýri,“ segir Víglundur og kveðst ekki
mundu gefa út neinar yfirlýsingar um að stefna
beri að inngöngu að ESB væri hann í forystu sam-
taka atvinnurekenda í dag.
„Aðild að myntbandalagi ESB þarfnast sam-
ræmdrar skattastefnu og fjárlagagerðar og ég er ekki viss um að
Íslendingar yfir höfuð vilji slíkt. Því eigum við að halda áfram að
efla það sem íslenskt er. Við erum að verða ríkasta smáhagkerfi
í heiminum, því við eigum mikinn uppsafnaðan sparnað í okkar
lífeyriskerfi sem margir öfunda okkur af. Olíulindir heimsins fara
þverrandi og aukaatriði hvort þær eru uppurnar eftir fimmtíu
eða hundrað ár, en á meðan eigum við fallvötnin, jarðhitann og
fiskimiðin. Að tala um þessar auðlindir og nýtingu þeirra í núinu
jafngildir í mínum huga að horft sé aftur í tímann. Mér finnst líka
nöturlegt að hlusta á suma stjórnmálamenn vera fasta í einhverri
rómantískri fjallagrasapólitík. Við nýtingu landsins þurfum við að
horfa langt fram í tímann og hefja okkur yfir meðalmennsku og
gera ráð fyrir að landsmönnum fjölgi verulega.“

Verðbólgusigur breytti vinnumarkaðnum
- Þú tjáðir þig oft um vinnumarkaðinn þegar þú varst
stjórnarmaður á árum áður í Vinnuveitendasambandinu.
Nú er mun meiri friður þar en áður, kjör hafa batnað og
verkföll eru ekki jafn tíð. Hver er eðlisbreyting vinnu-
markaðarins?
„Í kjaraviðræðum á níunda áratugnum var sameiginlegt mat for-
ystumanna launþegafélaga og vinnuveitenda að óðaverðbólgan
dræpi okkur. Aðgerðir til að vinna á verðbólgunni voru teknar í
áföngum, stundum gengu þær til baka og árangurinn var enginn
en skrefið til að sigrast á verðbólgudraugnum var stigið til fulls í
þjóðarsáttarsamningunum árið 1990. Sá sigur er sú eðlisbreyting
sem orðið hefur á vinnumarkaðnum. Hitt er annað að þjóðarsáttin
tók á og bjó til hroðalega kreppu á árunum 1991 til 1994. Á tímabili
var ég ekki viss um hvort BM-Vallá myndi lifa af þar sem við urðum
að afskrifa viðskiptakröfur upp á hálfan millj-
arð á verðlagi þess tíma. En svo kom að því að
sá til sólar og erfiðið skilaði árangri. Árið 1997
sagði launþegahreyfingin að nú væri atvinnulífið
komið fyrir vind og væri hækkun launa orðin
tímabær. Ég man enn að sumum félaga minna
í hópi iðnrekenda svelgdist á þegar ég kynnti
kröfur um hækkun launa sem nam tólf millj-
örðum króna. Við þeim var þó hægt að verða,
enda hafði atvinnulífið í landinu verið endurreist
og fyrirtækin voru farin að skila hagnaði.“
- Nú er verðbólgan tæp 10%. Er þörf á nýrri þjóðarsátt til
að koma böndum á verðbólguna?
„Ég held að þjóðarsátt hafi náðst í sumar með kjarasamningunum
sem þá voru gerðir. Verðbólgan fer hratt hjaðnandi, ég trúi því að
við verðum komin niður í tvö prósent verðbólgu fyrr en flestir halda,
jafnvel núna í október. Hins vegar verður að fara mjög gætilega í
vaxtamálum, enda er gengissveiflan að mestu til komin vegna vaxta.
Allt tal um ruðningsáhrif vegna stóriðjuframkvæmda er stórlega
ofmetið og er í raun bull. Innlendur virðisauki þessara framkvæmda
er innan við 70 milljarðar króna, á meðan innstreymi erlends lánsfjár
vegna mikils vaxtamunar er meiri en 700 milljarðar.“
Starfið er mitt hálfa líf
Verslunarskólaneminn Víglundur var aðeins sautján ára gamall
árið 1961 þegar hann kom fyrst til starfa hjá BM-Vallá vorið 1961.
Hann vann undir stjórn stofnandans, Benedikts Magnússonar frá
Vallá, í öllum skólafríum næstu árin og gekk í öll störf, jafnt við
framleiðslu sem á skrifstofunni, sem þá var í Bílasmiðjuhúsinu
svonefnda við Laugaveg, þar sem Sjónvarpið var seinna til húsa
í áratugi. Þannig kynntist hann innviðum fyrirtækisins og því
hvernig kaupin gerðust á eyrinni í atvinnurekstri.
„Samkeppni er
nauðsynleg leið til
framþróunar, en menn
mega samt ekki ganga
of hart fram eða láta
stjórnast af blindri heift
gagnvart keppinautum.“
Ár 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Velta (í milljónum) 1.595 1.892 1.500 2.014 3.002 4.333 8.000
Starfsmannafjöldi 104 128 115 141 179 230 430
Eigið fé (í milljónum) 278 346 338 601 919 1.002 1.150
BM -Vallá í tölum
FV.07.06.indd 27 7.9.2006 12:51:54