Tímarit Máls og menningar - 01.12.1947, Side 31

UM BÆKUR OG SKOÐANAFRELSI
125
Útvarp. myndasagnaútgáfur og svokölluS ..alþýðleg tímarit“ veita
höfundum litlu meira svigrúm. Sama máli gegnir um stærstu og
víSlesnustu vikublöSin. En hins vegar verSur allt efnisval frjálsara,
eftir því sem kaupendatala blaSs eSa tímarits lækkar.
Mýmargir rithöfundar, sem þráS hafa aS ná til fjöldans eftir nýj-
um leiSum, hafa haldiS til Hollywood meS gnægS merkra umbóta-
tillagna og frumlegra hugmynda í kollinum. En þeir hafa fljótt
gengiS úr skugga um, aS engu verSur um þokaS í Hollywood, og aS
öllum, sem breyta vilja hinni hefSbundnu gróSa-forskrift kvik-
myndajöfranna, er gefiS illl auga. Þeir hafa því snúiS þaSan aftur
vonsviknir í hjarta, en nokkru vitrari en áSur.
Þegar eintakafjöldi vikublaSs eSa tímarits nálgast miljón eSa
hefur þegar náS þeirri tölu, koinast höfundar brátt aS raun um, aS
stjórnendur þess álíta lesendurna svo heimska, aS léttmeti eitt sé
þeim bjóSandi. En þó kastar fvrst tólfunum, þegar eintakafjöldinn
hefur stigiS upp í finnn miljónir eSa enn hærra, því aS þá er ráS
fyrir því gert, aS skilningur lesenda hafi hrapaS niSur á eins konar
skopmyndaslig og ráSi naumast viS þyngri hugsanir en þær, sem
komast fyrir í einsatkvæSisorSum. Sérhvert hugtak er þá ekki aS-
eins miSaS viS óvita, heldur eru allar mannlegar ástríSur og tilfinn-
ingar færSar í þann búning, sem minnir á marglitan brjóstsykur.
Sætleiki. kátína og tilstrokkaSur bjartsýnisbelgingur mynda í sam-
einingu þá andlegu kvoSu, sem nauSsynleg er viS framleiSslu slíkra
hókmennta.
En mætti þá ekki ætla, aS lesendur gerSu verkfall einn góSan
veSurdag? Nei, því er öfugt fariS. Þeir jajila á sömu tuggunni viku
eftir viku og mánuS eftir mánuS. Lausn þeirrar gátu er næsta ein-
föld. Hún er ekki önnur en sú, aS ritsmíSar af þessu tagi eru svo
þrautfalsaSar. GervifóSriS hefur æsandi áhrif á lesendurna; þau
eru skannnæ aS vísu eins og ópíumvíma, en þegar menn eru orSnir
lestinum háSir, heimta þeir sífellt stærri og stærri skammta af
nautnalyfinu.
Otgefendur vinsælla blaSa og tímarita rembast eins og rjúpa viS
staur aS krafla saman efni eftir þeirri forskrift, sem lýst hefur veriS
hér aS framan. Um margra ára skeiS hafa stjórnendur einhvers
víSlesnasta endurprentunarrits vestan hafs leitaS meS logandi ljósi