Tímarit Máls og menningar - 01.03.1951, Síða 23

HVAR STENDUR ÍSLAND?
13
samvinnu en ekki samkeppni og auðsöfnun einstaklinga, leysir þær and-
stæður, hagfræSilegar og félagslegar, sem liSa sundur kapítalismann
og valda misskiptingu auSs, kreppum, stéttabaráttu og milliríkj astyrj -
öldum og veitir ótakmörkuS skilyrSi til hagnýtingar á auSæfum nátt-
úrunnar, vísindum og atorku mannsins. Þau lönd sem hafa tekiS upp
búskaparhætti sósíalismans hafa gnægS friSsamlegra viSfangsefna,
verSa auk þess flest aS verja ofurorku til aS græSa sár síSustu styrj-
aldar, sum rétt aS hefja framkvæmdaráætlanir sínar, en hiS elzta þeirra,
RáSstjórnarríkin, hefur æfintýraleg verkefni framundan, virkjanir og
áveitukerfi sem ætlaS er m. a. aS breyta heilum eySimörkum í frjó-
sama akra. Ur löndum þessum heyrist ekki ófriSarrödd, hvaS þá þau
sækist eftir aS þenja net herstöSva í fjarlægar álfur eSa senda her-
menn sína þúsundir mílna til aS kæfa í blóSi frelsisbaráttu nýlendu-
þjóSa. Hin tvö hagkerfi, annaS í friSsamlegri heimssögulegri framþró-
un, hitt í æSrufulIri járnklóaSri mótspyrnu til aS halda viS hrynjandi
völdum hafa gerólík hlutverk og eru aS sjálfsögSu í andstöSu. En
hins vegar er mannkyniS, þrátt fyrir hvert þaS hagskipulag sem þaS
býr viS, ein lifandi heild, allar þjóSir af hvaSa kynstofni sem er grein-
ar á sama lífmeiSi. HvaS sem líSur andstöSu og eSlismun hinna
tveggja hagkerfa sem nú eiga sambúS á hnettinum ber þeim ekki nauS-
syn til aS berast á banaspjót, og er úrelt hugsun og viti fjarri aS álykta
aS þau geti ekki lifaS saman í friSi, háS togstreitu sína án vopna, auk
þess sem styrjöld meS þeim ægilegu morStækjum sem nú eru fundin
upp mundi ekki af sér leiSa annaS en ófyrirsjáanlega tortímingu fyrir
mannkyniS í heild, allar þjóSir og allan ávöxt af starfi þeirra umliSn-
ar aldir. Þessi augljósi sannleiki er líka aS komast inn í meSvitund
mannkynsins, allra þjóSa hvort sem þær búa undir skipulagi kapítal-
isma eSa sósíalisma. Upp af honum er sprottin friSarhreyfingin mikla
sem fremstu og göfugustu menn þjóSanna hafa beitt sér fyrir og orSin
er þegar máttugasta alþjóSahreyfing sem nokkru sinni hefur séS dags-
ins ljós, meS meirihluta alls mannkyns aS baki sér. Þar taka höndum
saman hundruS miljóna manna úr löndum sósíalismans og löndum
auSskipulagsins og neita því aS þessi ólíku hagkerfi geti ekki átt friS-
samlega sambúS á jörSinni, neita því aS styrjöld milli þeirra sé óhjá-
kvæmileg, heldur sé þaS á valdi almennings í heiminum aS koma í veg
fyrir hana meS nógu öflugum samtökum og virkum aSgerSum. Engir