Tímarit Máls og menningar - 01.12.1963, Qupperneq 56

TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ar, lesandi ljóð af blöðum, varð ég reiður og sagði honum að hann hefði eng-
an rétt til þess að angra föður sinn og móður og smána fjölskyldu sína með
því að slæpast og yrkja Ijóð. Ég væri bezti vinur föður hans, en ég vildi ekki
hafa að hann sæti við hlið dóttur minnar og læsi henni ljóð. Ég var harður í
horn að taka og sagði að hann skyldi fyrst verða að manni, siðan gæti hann
komið og talað við dóttur mína. Izzy móðgaðist og Margrét talaði til mín
eins og hún hafði aldrei gert áður. Hún sagði að við værum í Ameríku en
ekki í Rússlandi. Ég sagði þá við dóttur mína að fyrir kvenfólk væri þetta
allt í lagi, hún gæti ef hún vildi lesið ljóð og gert það sem henni þóknaðist,
ef það væri heiðarlegt, en fyrir ungan mann af kaupmannsætt væri það hrein
eyðilegging. Izzy skyldi því ekki framar koma á mitt heimili.
Ég hélt mig þekkja Margrétu mína svo vel að hún gerði ekki neitt á móti
vilja föður síns og því mundi allt fara vel. En við erum í Ameríku þar sem
kvenfólkið er óháð jafnvel foreldrum sínum sem sjá fyrir því. En þetta fór nú
allt betur en á horfðist, eins og þér munuð brátt heyra, jafnvel þó það yrði
næstum bani minn og sé ástæðan til þess að ég lagði í þessa ferð til gamla
landsins.
En þér hefðuð átt að sjá Kantrowitz þá. Hann þjáðist meira af áhyggjum
á einni viku en faðir hans hafði gert á allri ævi sinni, og þó var faðir hans
stjórnmálamaður sem lét sig öll vandamál heimsins skipta. Kantrowitz hafði
ineiri áhyggjur af piltinum en verzluninni. Hann sat oft hjá mér í skrifstof-
unni og grét eins og barn. Sonur hans var ónytjungur. Hann fór versnandi ár
frá ári. Hann var orðinn tuttugu og eins árs og hugsaði ekki um neitt og var
aldrei ánægður nema þegar eitthvert kvæða hans birtist í einhverju tímariti.
Margrét var vön að lesa það fyrir mig þegar það birtist, og þegar hún las það
virtist mér það vera eins og það ætti að vera, en það var alltaf um blóm og
lækjarnið og þessháttar. Svo ég segi við hana einn daginn:
Heyrðu, segi ég, sýndu mér hvað hann hefur ort á þessum fimm árum, það
er áreiðanlega ekki meira en kemst fyrir á tveimur blaðsíðum í tímariti. Er
það nokkurt verk, unnið af fullorðnum manni, á fimm árum? Enginn hefur
neitt við það að athuga þó menn yrki ljóð ... en eftir vinnutíma, í tómstund-
um sínum. Enginn gæti ort ljóð í átta tíma á dag, og jafnvel sósíalistar segja
að menn eigi að vinna átta tíma á dag.
En hún andvarpaði og sagði við mig: Þú skilur ekki neitt. Og eftir það
hætti hún að lesa fyrir mig Ijóð Izzys. Og ég hætti að minnast á hann. Og
Kantrowitz var ekki með sjálfum sér útaf því að slík óhamingja skyldi dynja
yfir hans heimili, að sonur hans fengist ekki til að vinna ærlegt verk. Og mig
326