Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.1974, Blaðsíða 114

Tímarit Máls og menningar - 01.11.1974, Blaðsíða 114
Tímarit Máls og menningar Tjáningaformin eru tæki, sem vandi er að stilla. En sýnin flug, ódauðlegt, skapandi horf til allra átta. Sá heimspekingur, rithöfundur, sem staðhæfir, að fegurðin sé eining vit- undar og verundar, vituð verund, vituð með sérstökum hætti, hefur tileinkað sér fagnaðarboðskap hins eilífa ljóss sem algildan veruleik. Sá maður þarf ekki á trúarkenningum að halda. Slík heimspeki jafngildir háleitri trú. Spurningin um tilgang mannlegs lífs, sem er dýpsta rót allra trúarbragða, er ekki aðeins grunntónn þeirrar heimspeki, sem höfundur boðar, heldur er svar hans við spurningunni, bjargið, sem hann byggir hús sitt á, og jafnframt tilverurök mannlífs þróunarinnar sem heildar. Til þess að gera sér grein fyrir gildi lífs síns, verður maður að leitast við að skilja stöðu sína í tilverunni. Þessa stöðu virðist Br. Bj. skilja glöggum skilningi, svo hrein er snillisýn hans gegnum mistur og sandrok nálægðar og fjarlægðar. Hann veit að til mikils er barist. Hann hefur lifað það fegurðarskyn, sem er samband, og samverkan - manns og náttúru, „fagnaðarboðskap hins eilífa Ij óss“. Höfundur veit, að frelsið er ekki falið í frelsi undan lögmálum tilverunnar, heldur í innsýn í þessi lögmál, og að innsýn í lögmál veruleikans er ekki inn- sýn áhorfanda, sem er utan við atburðarásina, heldur er innsýnin þáttur í sjálfri atburðarásinni. Framtíð í sköpun er vituð og viljuð af manninum sjálfum, í vitund hans og hjarta, sjálfsvera og alvera eitt. Sjáendur aldanna hafa lagt áherslu á, að „heilinn greini skemmra en nem- ur taugin.“ Margir hafa lifað þessi sannindi. En hugsuðir aldanna hafa líka lagt áherslu á, að skilningurinn sé sjötta skilningarvitið. Hinn tæri skilningur sé yfirgripsmikil sýn, er sjái eilífan tilgang í allri tilvist. Að sömu niðurstöðu kemst Br. Bj., fyrir áorkan síns tæra skilnings. Hann staðhæfir, að heimurinn sé takmarkalaus, ekki aðeins í víðáttu sinni, heldur einnig i fjölbreytni sinni. Og hann fyllyrðir, að „þekkingin hafi fært oss heim vitneskjuna um sína eigin smæð, og takmörk. í þeirri veru rís hún hæst. Því meira sem vér vitum, þeim mun meira verður ómæli þess, sem vér vitum, að vér ekki þekkjum, skiljum eða skynjum,“ segir hann. Til er helgidómur handan mennskra véa, sem engin orð fá lýst. Um þann veruleik fjallar höfundur með eftirfarandi orðum: „í allri smæð vorri eigum vér hlutdeild í hinu mikla. í því ljósi verður hið smáa stórt. Hið fullkomna er ekki framandi, heldur óðal vort og heimkynni. Vér erum af hehni þess 104
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.