Tímarit Máls og menningar - 01.09.1983, Síða 34

Tímarit Máls og menningar
Einstaklingsmenntun var fyrsta boðorð ED II. I stað þess að sækja
eingöngu tíma undir stjórn kennara átti hver einstaklingur sjálfur að stjórna
námi sínu, setja sér námsmarkmið og sjá um að ná þeim. Námið var
skipulagt þannig að í upphafi hverrar annar gerði hver nemandi um sig
samning við leiðbeinanda þar sem tekið var fram hvaða nám nemandinn
hyggðist stunda á önninni, hvaða marki hann ætlaði sér að ná, hvernig hann
ætti að fara að því og hversu margar námseiningar það gæfi honum ef vel
gengi.
Talsverður hluti námsins fór svo fram í skólanum sjálfum, einkum það
sem flestir sóttu á sama tíma. Nemendur auglýstu á töflu hvað þá langaði að
læra og aðrir gátu skráð sig á listann ef það hentaði þeim. Þetta nám gat farið
fram í bekkjardeildum, umræðuhópum, sjálfstæðum verkefnum eða vett-
vangsathugunum. Einnig sóttu nemendur sér fróðleik utan skólans. Margir
tungumálanemendur voru í tímum í öðrum menntaskólum og framhalds-
skólum, jafnvel háskólanum, margir unnu að verkefnum á bókasöfnum eða
annars staðar í bænum. Svo dæmi séu nefnd valdi einn nemandi að skrifa um
rétt kvenna til náms til eininga í félagsfræði, annar náði tilskildum áfanga í
móðurmáli með því að taka námsþátt í ljóðagerð við háskólann í Illinois.
Mat á námsárangri gerðu nemendur og leiðbeinendur í sameiningu, en næðu
þeir ekki að komast að sameiginlegri niðurstöðu hafði leiðbeinandi síðasta
orðið. Ekki voru gefnar einkunnir heldur hafði nemandi annað hvort náð
prófi eða ekki.
Allar meiri háttar ákvarðanir um skólann voru teknar á sameiginlegum
fundum nemenda og starfsfólks um það bil aðra hverja viku. Þar var fjallað
um nám, félagsstarf, reglur, og ýmiss konar tillögur voru ræddar, jafnvel
bornar undir atkvæði. Hver hafði eitt atkvæði. Samþykktir áttu helst að
vera einróma, en reyndist það ókleift þurfti 80% atkvæða til að tillaga næði
fram að ganga.
Nemendur voru að meðaltali tvö ár í ED II, oftast tvö síðustu árin á þessu
skólastigi og því 16 til 18 ára gamlir. Flestum líkaði vel vistin, fannst þeir
læra meira og betur en þeir höfðu áður gert. Og einn þeirra sagði:
Kennararnir hérna eru miklu persónulegri en þeir sem ég hafði í
hinum menntaskólanum. Þeir líta ekkert niður á mann hér. Ég get
þrasað við þá frjálslega — eins og kunningja mína — það er ekkert
pælt í því hver maður er eða hvað maður er.
Móðir eins nemandans hafði þetta að segja:
Dóttir mín frétti um ED II frá kunningjum sínum þegar við fluttum
hingað og vildi strax fara í þennan skóla. Ég spurðist fyrir um hann og
fékk mjög óhagstæðar upplýsingar frá grönnum mínum og starfs-
384