Tímarit Máls og menningar - 01.02.1989, Side 37

„Htegt felldi ég heim minn saman“
Allt þetta fólk er á svipuðu reki og ég
úr nálægri fortíð sem mun vera löngu liðin
En það er rétt hjá þér að það eru miklu persónulegri ljóð í þessari bók en
Orvamæli.
„inn í einhvern afvikinn dag“
En aðeins aftur um minnmgabækurnar. Af hverju skrifaðirðu þœr?
Eg var búinn að vera mjög lengi í Noregi, orðinn viðskila við Island. Ég
fékk engin blöð, engar bækur, ég talaði ekki við Islendinga. Eg var alger-
lega einangraður þarna því ekki kynntist ég norskum rithöfundum. Þá fer
ég allt í einu að gera upp líf mitt - hvernig hafði það eiginlega verið? Eg
hafði í huga að skrifa tvö bindi en eftir viðtökurnar sem það fyrra fékk hjá
ættingjunum missti ég allan áhuga á að skrifa meira. Þá fóru ýmsir menn að
hvetja mig, til að mynda Gunnar Stefánsson sem hefur verið mér mikil
lyftistöng. Hann annaðist Ljóðasafnið, hann hvatti mig til að senda sér
þýðinguna á fyrsta bindi ævisögunnar sem ég hafði skrifað á norsku og
ákvað að gefa það út og svo hvatti hann mig til að skrifa síðara bindið, sag-
an væri ekki nema hálf. Og það varð úr eftir tveggja ára hlé.
Fyrir hvað skömmuðu xttingjarnir þig f
Fyrir lýsingarnar á föður mínum, þeim þótti ég gera hann að algerum
bjána. Svo hafði hann átt börn áður en hann giftist og börnum þeirra þótti
ég tala óvirðulega um þau og þeirra ætt. Líka komu fyrir áttaskekkjur í
bókinni.
En það sem skiptir miklu meira máli er að fjarlægðin frá Islandi gefur þér
frelsi til að skrifa öðruvísi ævisögu en við erum vön, þú ert ekki eins bund-
inn af þrúgandi tillitssemi og heimafólkið.
Auk þess ætlaði ég að skrifa hana fyrir Norðmenn og það gerði fjarlægð-
ina enn meiri og matið á atvikum annað. Stundum var ég sjálfsagt of misk-
unnarlaus.
Þú ert langmiskunnarlausastur við sjálfan þig. Til dæmis í frásögninni um
refabúið í Borgarfirði . . .
. . . það var jú glæpur. En ég er mjög feginn að ég skrifaði síðara bindið.
Valdimar Jóhannsson vildi kippa öllu út sem ég skrifaði um skáldskap
minn, en ég vildi hafa það með og fannst að það gæti komið einhverjum að
notum, þó ekki væri nema bókmenntafræðingum!
„Þögul svið ótölulegra bústaða“
Elakkið sem æviminningarnar eru kenndar við verður lesanda eftirminni-
legt. Varstu rótlaus maður?
Já, það finnst mér. Ég furða mig bara á því að konan mín skyldi fylgja
27