Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.02.1989, Blaðsíða 88

Tímarit Máls og menningar - 01.02.1989, Blaðsíða 88
Tímarit Máls og menningar P.Q.: Þar komum við aítur að þemanu um klofninginn. Strákar ganga á vissu skeiði ævinnar í gegnum þróun sem nefna mætti „raddskipti", þ.e.a.s. fara í mútur. Rödd þeirra gerbreytist skyndilega, mun meira en nokkurn tímann hjá stúlkum. Drengir eru mjóróma fyrstu ár ævinnar og með þess- ari mjóu rödd kalla þeir til hinna heittelskuðu mæðra sinna. Röddin er barnaleg, kvenleg, eilítið sópranó. Og skyndilega breytist röddin. Dreng- urinn getur ekki lengur talað með barnsröddinni. Aldrei framar. Líf hans er brotið í tvennt. Hann verður því að reyna að líma „raddmolana“ tvo sam- an. Sumir gera það með því að fara að semja eða leika tónlist. Raunar tel ég það ekki vera tilviljun að konur þær sem ég þekki og semja tónlist hafa all- ar átt við raddvandamál að stríða einhvern tímann á ævinni. Hljóðfærin veita þannig tónskáldinu tækifæri til að ná aftur tónum sem það hefði aldrei náð með röddinni einni. F.R.: Bókin inniheldur líka hugleiðingar um lagið á bassanum og selló- inu. Þessi hljóðfæri eru ekki einungis eins og konulíkami í laginu, heldur er líka sál inni í þeim! P.Q.: Þetta er undarlegt form, satt er það og enginn veit með vissu hvers vegna þessi hljóðfæri hafa þróast einmitt á þennan veg en ekki einhvern annan. Ef við gaumgæfum elstu styttur sem fundist hafa af konum, neolít- ískar Venusir, þar sem aðaláherslan er lögð á brjóst og lendar, kemur í ljós að þessar styttur eru í raun formæður hreinna sellóa. Þeir sem leika á hljóð- færi sem þessi, myndu vitaskuld líka gjarnan vilja vera inni í þeim. F.R.: Hinn fullkomni hljóðfæraleikari myndi því vera sá sem yrði eitt með hljóðfæri sínu. P.Q.: Það er einmitt böl snillingsins. Hinn fullkomni hljóðfæraleikari yrði vitskertur, eins og kanadíski píanóleikarinn Glenn Gould varð. Hinn fullkomni hljóðfæraleikari kemur hljóðfæri sínu til að gráta. Tárin streyma ekki úr augum hljóðfæraleikarans, heldur niður af strengjunum á hljóðfæri hans. Snillingurinn vill að hann og hljóðfærið verði eitt. Þetta er þveröfugt við barnsfæðingu þar sem konan losar sig við „aðskotahlut", því snillingur- inn vill bæta við sig líffæri. Sá sem myndi ná því yrði brjálaður, myndi ekki lengur vera algerlega mannlegur. Og ef vel er að gáð, ef maður virðir vand- lega fyrir sér frábæra tónlistarmenn leika á hljóðfæri sín, sér maður að þeir eru undarlegir, að þeir leika á sjálfa sig. Hinn fullkomni hljóðfæraleikari leikur á mörkum vitfirringarinnar. F.R.: í Tónlistartímanum rakst ég á eftirfarandi skilgreiningu: „Skáld- saga? Mannkynssaga? Biblían? Býfluga í kúpu sem lýsir leið frá blómi.“ P.Q.: Enn komum við að laxinum! Ef við tökum Ódysseifskviðu Hóm- ers sem dæmi, sjáum við að hún er í sjálfu sér ekkert annað en leiðarlýsing. Oll okkar reynsla er óreiða og innra með okkur ríkir óreiða. Að koma 78
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.