Tímarit Máls og menningar - 01.02.1989, Qupperneq 40

Tímarit Máls og menningar
hér? hugsaði ég eins og Temjúdín forðum, það er best að koma sér heim,
þó ekki sé til annars en að bera beinin. Mig hafði ekki langað heim og það
voru liðin tólf ár síðan ég fór heim síðast. Samt hélt Island áfram að vera
„heima“. Eg gerði svolitlar tilraunir til að verða norskur, til að mynda
skrifaði ég fyrra bindið af ævisögunni á norsku. En forleggjarar þar sögðu
eins og eðlilegt var að ég væri óþekktur maður í Noregi, þessa bók ætti að
gefa út á íslandi því þar þekkti fólk mig væntanlega. Hefði ég náð fótfestu
sem norskur rithöfundur hefði málið horft öðruvísi við. En mér fannst ég
aldrei geta þýtt kvæðin mín á norsku, þau urðu dauð fyrir mér þegar ég
þýddi þau, öll spenna, öll meining í orðunum hvarf. Það var ónóg að þýða
efnið, þau fljóta svo mikið á því sem liggur í málinu, myndmáli og marg-
ræðni orðanna. Ég bjó alltaf afskekkt og kynntist ekki norsku bókmennta-
fólki. Eiginlega var það bara briddsinn sem kom mér út meðal fólks, en
spilafélagarnir urðu ekki nánir vinir. Það var fyrst og fremst Sunna sem
gerði Noreg að heimili, hún var mitt lífsakkeri. Framan af sagði ég að hún
væri hrygglengjan mín því hún hafði styrkinn til að halda mér uppi sem
manneskju. Hún hafði svo sterkar og heilbrigðar skoðanir en ég var bölv-
aður flautaþyrill. Hún kunni ekki að meta mig sem skáld og mér sárnaði
það að vísu, en að öðru leyti var hún lífsakkerið - eins og sést á því að við
áttum saman þrjátíu og sjö og hálft ár. Við vorum samvaxin svo að segja.
Hvernig var svo að koma heim - fyrir utan hvað þér var vel tekið pers-
ónulega?
Mér fannst strax lofa góðu að sjá hve bókmenntum og listum er vel sinnt
í fjölmiðlum. Svo eru allir að spyrja mig hvernig mér lítist á Reykjavík, en
mér finnst Reykjavík ekkert hafa breyst, það hefur bara teygst úr henni,
langt út í eyðimörkina! En ég orti kvæði um heimkomuna fyrir Gunnar
Stefánsson í Andvara — það kemur stundum fyrir eins og ég sagði þegar ég
er nýbúinn að ljúka við bók. „Austurstræti aldarfjórðungi síðar“ heitir það
og lýsir viðbrögðum mínum við að sjá unga fólkið, sumt dálítið skringilega
klætt, fylkja sér á þessu gamalkunna sviði minnar eigin æsku. Ég líkti sýn-
inni við kvikmynd sem hefur verið klippt og skeytt saman að nýju og úr-
klippunni — 25 árum — fleygt. Áhrifin voru dálítið annarleg. A ég að lesa
kvæðið fyrir þig?
Kvikmyndin greinilega klippt
(úrklippu fleygt?) En hvernig á að skeyta
gamalt fólk við nýtt, klofið langsum?
Og skýra þessa undarlegu sundurgerð í
klæðaburði:
Hattur í hnakka, húfuskyggni við enni?
Blátt sevjot í bak og dulur fyrir?
30