Tímarit Máls og menningar - 01.02.1989, Blaðsíða 42

Tímarit Máls og menningar
„Ég fer út að leita sannleikans með Ijósker í hendi“
Hefurðu fundib sannleikann sem þú talar um til dtemis í Jarteiknum, í
„Hinum framliðnu“ og „Nábjörgum"?
„Nábjargir“ orti ég um Víetnamstríðið, en ég man að þegar þetta kvæði
var þýtt og flutt á ráðstefnu skálda og gagnrýnenda í Osló þá héldu þeir
endilega að ég væri að tala um Kennedy þar sem ég segi að þeir kistuleggi
sannleikann í kapellunum! Það skildi ég aldrei. Eg átti auðvitað við hvernig
sannleikurinn um Víetnamstríðið var affluttur.
En hvar finnst þér þú standa núna?
Eg stend á milli vita eins og ég hef alltaf gert. Þegar fólk fer að nálgast
lokin fer það venjulega að halla sér að eilífðinni. Það hefur mér aldrei dott-
ið í hug. Ekkert hefur verið mér eins fjarlægt og eilífðin. Og aldrei hef ég
verið trúaður og aldrei hef ég trúað því að maður lifði eftir dauðann. Það
ætti að vera hollt að vera milli vita því þá getur maður horft í tvær áttir, það
kunni ég ekki áður fyrr, þá horfði ég alltaf fram. En það er undarlegt fólk
sem heldur að sannleikurinn sé fundinn. Sannleikur ákveðins tíma kann að
finnast en það er ekki sannleikurinn fyrir framtíðina. Það verður ævinlega
að endurmeta allt.
Mjög banal spuming að lokum, áttu eftirlætisljóð eftir sjálfan þig?
Já, í raun og veru. Það stóð í Jarteiknum og heitir „Elfan“. Þarna tek ég í
upphafi þessa hugmynd mína um sameiginlega vitund mannkynsins:
Óþrotlegur straumur kynslóðanna
frá uppsprettulindunum til þessa dags
Aveituvatn á ökrum
og fallvötn í straumsnúðum borga
knýjandi rafala og hjól og misvitra heila . . .
Þetta er dálítið langsótt líking; en ég líki kynslóðunum við áveituvatn og
fallvötn.
Eg hef séð marglit andlitin líða hjá
hvert á sínum straumgára furðulostið
ljósi og hvikulum vindsveipum
Hreinþvegin að morgni . . .
Þetta finnst mér velheppnuð lýsing á æskunni - og síðan ellinni . . .
og miður hrein að kvöldi
máð og velkt af eigin þverstæðum hugrenningum
\
32