Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2005, Qupperneq 41

41
Tímarit um menntarannsóknir, 2. árgangur 2005
Vaxandi spurn eftir háskólanámi á Íslandi og
takmarkað svigrúm háskóladeilda til að taka
á móti öllum sem óska inngöngu hefur kallað
á umræðu um hvernig eigi að velja þá sem
fá aðgang að hinu eftirsótta námi. Íslenskir
háskólar hafa þróast í tvær ólíkar áttir hvað
þetta varðar, að hluta til vegna mismunandi
laga sem um þá gilda og að hluta til vegna
mismunandi hugmyndafræði um aðgang að
háskólanámi. Í lögum um háskóla (136/1997)
segir að inntökuskilyrði í háskóla á Íslandi skuli
svara til þess sem krafist er í viðurkenndum
háskólum á sambærilegu sviði erlendis. En hver
eru viðmiðin? Í þessari grein er fyrst fjallað um
þær aðferðir sem íslenskar háskóladeildir nota
við val á nemendum og síðan kannað hvort
mæling á hugrænni getu geti bætt einhverju
við forspá um árangur í háskólanámi umfram
þá aðferð sem oftast er notuð, þ.e. val út frá
stúdentsprófseinkunn.
Flestar deildir Háskóla Íslands og Háskólans
á Akureyri vinna samkvæmt þeirri almennu
reglu að umsækjendur með stúdentspróf komast
inn á fyrsta ár. Háskóli Íslands hefur þó gert
greinarmun á stúdentsprófi af bóknámsbrautum
og öðrum brautum og sumar deildir hans
gera kröfu um stúdentspróf af bóknámsbraut
(Háskóli Íslands, 2005). Í ákveðnum deildum
þessara háskóla fara fram samkeppnispróf við
lok fyrsta misseris (numerus clausus), en þá er
í raun ekki valið inn í deildina, heldur öllum
leyft að spreyta sig í byrjun. Læknadeild
Háskóla Íslands hefur farið aðra leið síðustu
þrjú ár, það er að nota inntökupróf til að
Gildi stúdentsprófseinkunnar og hugrænnar
getu í forspá um árangur í háskólanámi
Ásta Bjarnadóttir
Háskólanum í Reykjavík1
Gerð var athugun á forspárgildi stúdentsprófseinkunna og prófs sem mælir almenna hugræna
getu (Wonderlic Personnel Test) fyrir árangur nemenda í grunnnámi í háskóla. Niðurstöður
fylgniathugana með langtímagögnum frá 85 háskólanemum í viðskipta- og tölvunarfræði benda
til að almenn hugræn geta spái betur en stúdentsprófseinkunnir fyrir um einkunnir í háskólanámi
(r=0,39 á móti r=0,29). Fylgnin á milli forspárþáttanna tveggja innbyrðis er það lítil (r=0,16)
að notkun hugrænnar getu til viðbótar leiðir til tvöfalt betri forspár (9% viðbót), og skýra
báðar breyturnar saman 18% af dreifingunni í einkunnum. Niðurstöður benda til að íslenskar
háskóladeildir sem velja stúdenta inn í námið geti bætt meðalárangur nemenda sinna ef þær nota
mælingu á hugrænni getu til viðbótar við stúdentsprófseinkunnir í inntökuferlinu.
Tímarit um menntarannsóknir, 2. árgangur 2005, 41–51
1 Höfundur þakkar Guðrúnu Mjöll Sigurðardóttur, Þorláki Karlssyni og Sigurgrími Skúlasyni fyrir aðstoð og ábendingar
og þátttakendum fyrir þátttökuna.
Hagnýtt gildi: Greinin nýtist skólastjórnendum á háskólastigi og ráðamönnum á sviði
menntamála enda greinir hún frá rannsókn á aðferð til þess að velja nemendur inn í háskóla
á grundvelli stúdentsprófseinkunna og prófs sem mælir hugræna getu. Prófið tekur einungis
12 mínútur í fyrirlögn. Bestur árangur myndi nást við val á nemendum ef háskólar notuðu
bæði stúdentsprófseinkunn og hugræna getu við val inn í skólana, því þessar tvær aðferðir
virðast bæta hvor aðra upp. Greinin getur auk þess verið innlegg í pólitíska umræðu um
fjöldatakmarkanir í háskóladeildum.