Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2015, Side 47

46
að tengja nóvellur við „sagnaþætti“ (e. histories), en þýðendur notuðu slík
tengsl seinna til að gefa verkunum meiri vægi eins og rætt verður frekar
hér að neðan.
Þessi óljósa lýsing Boccaccios á því hvað skyldi kalla frásagnir hans er
einkennandi fyrir teygjanleika greinaflokkunar á endurreisnartímabilinu,
eins og Rosalie L. Colie heldur fram.34 Hin almenna hrifning á því að
enduruppgötva og endurnota gömul bókmenntaform, ásamt tilhneiging-
unni til að auka við og blanda saman bókmenntagreinum og formum, gera
það að verkum að Glyn P. Norton varar við þeim erfiðleikum sem óhjá-
kvæmilega fylgi því að reyna að takast á við spurninguna um greinar í sam-
hengi bókmenntakenninga endurreisnarinnar.35 Eigi að síður er mikilvægt
að velta fyrir sér spurningunni um greinar verka sem ekki eru hefðbundin
eða hluti af klassískum bókmenntakenningum, svo og stöðu þeirra innan
bókmenntakerfisins. Þó að útlínur nóvellunnar hafi verið frekar óskýrar í
augum Boccaccios virðist sem hugmyndir um hana hafi orðið skýrari eftir
því sem hún þróaðist, þannig að þegar Bandello gaf út sínar sögur um
miðja sextándu öld, segir hann í ávarpi sínu til lesenda: „Ég, þegar fyrir
mörgum árum, hóf að skrifa nokkrar nóvellur“.36
Ólíkur uppruni textanna í safni Painters, fjöldi höfunda og mismun-
andi ritunartími og upprunaland, kalla á þá spurningu hvort hægt sé að
skilgreina alla textana í safninu sem nóvellur og ef notuð er hin útilok-
andi skilgreining, væri slíkt tæpast mögulegt. Á hinn bóginn kallar Painter
alla textana nóvellur: „Því í þessum nýlundum eða Nóvellum hér fram
settum“ segir hann, auk þess sem hver einstakur kafli ber yfirskriftina
Nóvella og svo númer.37 Sjálflæg orðræða (e. meta-discourse) um nóvelluna
á Englandi var ekki til staðar þegar The Palace of Pleasure kom út og á meg-
inlandinu var lítið um slíka orðræðu þrátt fyrir vinsældir greinarinnar þar.
Samkvæmt Carmen Rabell virðist hin sjálflæga orðræða um bókmennta-
greinar á Ítalíu hafa hunsað nóvelluna að mestu, þó að einhverjir hafi nefnt
hana í framhjáhlaupi, á meðan spænskir bókmenntamenn höfnuðu henni
34 Sjá: Rosalie L. Colie, The Resources of Kind: Genre Theory in the Renaissance, Berkeley,
Los Angeles og London: University of California Press, 1973.
35 Glyn P. Norton, „Introduction“, The Cambridge History of Literary Criticism: The
Renaissance, ritstj. Glyn P. Norton, Cambridge: Cambridge University Press, 1999,
bls. 1–22, hér bls. 9.
36 „Io, già molti anni sono, cominiciai a scrivere alcune novelle.“ Matteo Bandello,
„Novelle di Matteo Bandello“, í Raccolta di Novellieri Italiani, Firenze: Borghi, 1832,
bls. 12–773, hér bls. 5.
37 William Painter, The Palace of Pleasure, ¶¶2r.
Ásdís siGmundsdóttiR