Peningamál - 01.11.2000, Síða 10

Peningamál - 01.11.2000, Síða 10
PENINGAMÁL 2000/4 9 verðmæti innflutnings jókst mun meira en magn hans. Rösklega þriðjung vaxtar innflutningsverð- mætis janúar-september frá sama tímabili í fyrra má rekja til verðhækkunar eldsneytis. Töluverður inn- flutningur skipa og flugvéla og hráefna til stóriðju átti einnig nokkurn hlut að máli. Innflutningur neysluvöru í heild jókst hins vegar fremur lítið eða um rúmlega 1% að magni, þótt samsetningin hafi breyst nokkuð. Dregið hefur úr innflutningi bifreiða en innflutningur annarrar varanlegrar og hálfvaran- legrar neysluvöru vex áfram af krafti. Ólíkt vöruútflutningi hefur útflutningur þjónustu einkennst af örum vexti, sem virðist ná til allra helstu þátta þjónustuútflutnings, samgangna, ferðaþjónustu og annarrar þjónustu. Eigi að síður jókst hallinn, því að innflutningur þjónustu jókst enn meira. Útflutt þjónusta fyrri helming ársins jókst um tæpan fjórð- ung á föstu gengi, en innflutt þjónusta enn meira eða um tæpan þriðjung. Útlánavöxtur er enn óhóflegur Einhver skýrasta vísbendingin um ofþenslu í þjóðar- búskapnum á síðustu árum hefur verið fádæma ör vöxtur útlána. Vöxtur útlána á yfirstandandi ári hefur reyndar ekki verið eins ör og um miðbik síðasta árs, en er samt mun meiri en heilbrigt getur talist. Í lok september sl. höfðu útlán innlánsstofnana aukist um 27% (að FBA meðtöldum 1999) á 12 mánuðum. Að auki hafði vöxtur útlána heldur aukist á frá því sl. vor, eftir nokkra hjöðnun í lok sl. árs. Á tveggja ára tímabili hafa útlán vaxið um meira en 50% að raungildi. Óhóflega örum vexti útána fylgir margvís- leg áhætta, bæði fyrir lánakerfið og þjóðarbúskapinn í heild (sjá grein um fjármálastöðugleika á bls. 29). Gæðum útlána kann að hraka og til að fjármagna útlánin þurfa lánastofnanir að leita í æ ríkari mæli á erlendan markað, því að innlendur sparnaður dugir skammt. Erlend lántaka hefur í för með sér gjald- miðlaáhættu fyrir lánastofnanir og innlenda lánþega. Á tímabílinu júní-september stóð erlent lánsfé á bak við tæplega tvo þriðju hluta útlánanna eða álíka mikið og á sama tímabili árið 1999. Það er því ljóst að enn sem komið er hafa vísbendingar um vaxandi gjaldmiðlaáhættu ekki fælt frá lántöku erlendis. Meðan fjármálastofnanir og fyrirtæki sem þau þjóna leita jafngreiðlega á erlenda lánamarkaði og verið hefur skilar aðhald peningastefnunnar sér ekki að fullu, enda hefur fyrirgreiðsla Seðlabankans, þar sem hærri vaxta er krafist, ekki átt þátt í því að fjármagna útlánavöxtinn. Þróunin hvað þetta varðar síðustu mánuðina er sýnd í töflu 4 en hún sýnir stutt tímabil Útflutningur þjónustu 1995-2000 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 1995 1996 1997 1998 1999 2000 5 10 15 20 25 Ma.kr. Mynd 5 Reiknað á föstu gengi 2. ársfj. 2000 Heimild: Hagstofa Íslands. Vöruskiptajöfnuður sem hlutfall af vöruútflutningi jan. 1997- sept. 2000 J M M J S N J M M J S N J M M J S N J M M J S 1997 1998 1999 2000 0 5 -5 -10 -15 -20 -25 % Alls Án skipa og flugvéla Mynd 4 Hreyfanlegt 12 mánaða hlutfall Tafla 4 Vöxtur útlána innlánsstofnana og fjármögnun þeirra Aukning í ma.kr. Hlutfallsleg skipting í júní-september aukningarinnar (%) 1999 2000 1999 2000 Útlán ........................... 17,2 29,3 100,0 100,0 Innstæður .................... 6,1 5,0 35,5 17,1 Verðbréf, nettó ............ 5,6 16,5 32,6 56,3 Erlent lánsfé, nettó...... 11,5 18,8 66,9 64,2 Seðlabanki, nettó ........ -0,9 -1,0 -5,2 -3,4 Annað, nettó................ -5,1 -10,0 -29,7 -34,1
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103

x

Peningamál

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Peningamál
https://timarit.is/publication/1144

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.