Glóðafeykir - 01.04.1989, Qupperneq 26

24
GLÓÐAFEYKIR
beiðni frá Pöntunarfélagi Fljótsdælinga um 300 kr. styrk til að reyna
útflutning á kældu kjöti. Kaupfélagið verður við beiðninni og greiðir
féð úr varasjóði sínum, gegn því skilyrði, að nefndar 300 kr. séu
endurgreiddar, ef tilraunin borgar sig. Hafa menn er hér er komið
verið búnir að sætta sig við, að sauðasalan væri úr sögunni og séð að
eina leiðin var að koma kjötinu á markað.
Um þetta leyti er töluverð umræða um byggingu sláturhúss og var
Ingimar Sigurðsson búfræðingur frá Draflastöðum fenginn til að
teikna slíkt hús. Ekki líkuðu þær teikningar og var leitað til
Rögnvaldar Ólafssonar húsameistara í Reykjavík. Illa gekk að fá fé til
byggingarinnar og var húsið reist í tveimur áföngum vegna fjárskorts.
Það komst í not fyrir haustið 1908. Bændur fengu hærra verð fyrir
„sláturhúskjötið" sem svo var nefnt, heldur en af heimaslátruðu. Þrátt
fyrir það gekk reksturinn illa og 1910 var samþykkt að stofna sérfélag
um sláturhúsið, sem leiddi til þess, að þetta nýja félag keypti hús og
lóðir af K.S., enda erfiðleikar miklir í starfsemi kaupfélagsins.
Um 1920 risu úfar með sláturfélagsmönnum og kaupfélagsmönnum.
sem leiddu til þess að K.S. hóf að bvggja annað sláturhús og hætti
Sláturfélagið starfsemi um 1930.
Ný viðhorf
Miklir erfiðleikar voru í rekstri kaupfélagsins, eins og fyrr segir, eftir
að tók fyrir sauðasöluna og á tímabilinu allt til 1918 má segja að áhöld
hafi verið um hvort félagið mundi lifa eða deyja. Skuldir söfnuðust hjá
félagsmönnum og vanskil við Zöllner hinn enska voru viðvarandi. A
hverjum aðalfundi var gerð ályktun um, hvort ætti að halda
félagsskapnum áfram næsta ár. Reynt var að setja upp söludeild 1895.
Það gekk ekki vel og var þessari tilraun hætt.
Árið 1904 reisti kaupfélagið „stórhýsið” Gránu og var þar sett upp
söludeild. Fyrstu árin gekk allt vel. Verslun var mikil svo að umsetning
K.S. var eitt árið meiri en allra hinna kaupfélaganna til samans. En
verðfall á íslenskum afurðum og hækkun á erlendum vörum síðla árs
1908, varð til þess að halla tók undan fæti. Fór svo að deildin var lögð
niður og vöruleifar seldar Pálma Péturssyni og honum leigð Grána,