Skírnir

Volume

Skírnir - 01.04.1987, Page 138

Skírnir - 01.04.1987, Page 138
132 HALLDÓR GUÐJÓNSSON SKIRNIR hirslum eða undir gleri. Þetta viðhorf hefur stuðlað að því að firra okkur menningararfinum og draga þá jafnframt alla menningu okkar undan hversdagslegu tilliti fjöldans. Engu að síður hefur menningararfurinn áhrif í hversdagslegri menningu okkar og það verður að greina þessi áhrif eftir þeim línum sem fræðin hafa lagt. Greinilegust eru áhrif ritanna á málid. Fornritin eru endanleg viðmið og gjarnan fyrirmynd alls þess sem sagt er eða skrifað á ís- lensku. Þau ráða því að lokum hvað er talið rétt mál eða rangt, fag- urt mál eða ljótt. Þessi miðun við fornritin nær ekki aðeins til þess sem eðlilegt er að fella undir fræðileg málvísindi af öllu tagi, heldur einnig til málsmekks, stíls, efnisvals, efnistaka og afstöðu til við- fangsefna. Fornritin eru einkum beinar frásagnir, knappar, skýrar, hlutlægar og hlutlausar og afdráttarlausar í öllu. I þessum atriðum eru þau fyrirmynd alls hins besta sem skrifað er á íslensku, enda eru ritin gjarnan einnig tilefni, uppspretta eða viðfangsefni þessara skrifa. Málinu er haldið hreinu með miðun við fornritin og viðmið- uninni fylgja áhrif frá mælskulist þeirra, áhrif sem móta alla um- ræðu einkum með þeim hætti að takmarka listina við það sem á sér fyrirmyndir í ritunum. Ritin eru frásagnir af einstaklingum eða ættum og reynt er að rekja atburði eins og þeir gerðust í raun. Þau eru því saga og sagn- fræði og efniviður sögu og sagnfræði og setja aftur viðmið um hvað þetta tvennt er eða á að vera. Ritin segja frá, rekja söguþráð eða marga söguþræði í senn, þannig að þræðirnir spinnast saman í rás atburða og athæfi einstaklinga. Hlutlægi oghlutleysi sagnanna gefa þeim yfirbragð raunsanninda. Þá sjaldan að dómar eru felldir um menn eða málefni eru þeir nánast eins og staðhæfingar um hluti og staðreyndir, afdráttarlausar fullyrðingar um lesti eða kosti; menn eru illgjarnir, lygnir, ódælir og illir viðureignar eða huguð hraust- menni og drengir góðir. Atburðarásin og athafnir manna og þessir hlutgerðu dómar, sýna söguna og persónur hennar, en lýsa þeim ekki eða greina þær, sagan verður eins rík eða fátæk og sjónin. Um- fjöllunin veitir vitneskju um menn og málavexti fremur en skilning á málefnum. Ahrif fornritanna í síðari söguritun og söguskilningi eru í samræmi við þetta. Áhersla er lögð á skrásetningu atburðarás- ar og söguþráðar og hlutdeild nafnkunnra einstaklinga í framvindu mála.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196
Page 197
Page 198
Page 199
Page 200
Page 201
Page 202
Page 203
Page 204
Page 205
Page 206
Page 207
Page 208
Page 209
Page 210
Page 211
Page 212
Page 213
Page 214
Page 215
Page 216

x

Skírnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.